Οι "Υπηρεσίες", το ηθικό πλεονέκτημα της προοδευτικότητας και η επόμενη μέρα

[Με αφορμή τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και την δράση των Υπηρεσιών Πληροφοριών των ΗΠΑ http://en.wikipedia.org/wiki/Martin_Luther_King,_Jr.
http://tvxs.gr/news/taksidia-sto-xrono/fbi-pros-loyther-kingk-yparxei-mono-enas-dromos-gia-sena
http://en.wikipedia.org/wiki/Agent_provocateur]

Η παρουσία και ο ρόλος των Υπηρεσιών Πληροφοριών πρέπει να απασχολεί κάθε μικρό ή μεγάλο κίνημα με οποιοδήποτε τρόπο και αν είναι οργανωμένο. Οι Υπηρεσίες αυτές μπορούν να διαθέτουν ανθρώπους ικανούς να αναλάβουν τις πιο παράδοξες αποστολές, ενώ έχει αποδειχτεί ότι δεν στερούνται ούτε φαντασίας και πολύ περισσότερο οικονομικών πόρων.

Είναι καθαρή αφέλεια να θεωρούμε ότι τέτοιοι μηχανισμοί περιορίζονται στην δράση προβοκατόρων και εξωτερικών παρατηρητών των κινημάτων. Αντίθετα, πρέπει να θεωρούμε δεδομένο ότι έχουν κάθε λόγο αλλά και την δυνατότητα να βρεθούν ακόμα και στους πυρήνες των κινημάτων επηρεάζοντας πιθανά την λήψη κρίσιμων αποφάσεων.

Αν και θα ήταν ανώφελο και πολύ περισσότερο καταστροφικό, τα κινήματα να επιδίδονται σε κυνήγι μαγισσών, ωστόσο είναι απόλυτα κρίσιμη η αναγκαιότητα για κάθε μικρό ή μεγάλο κίνημα, και για αυτό τον λόγο, να χρησιμοποιεί ένα αυστηρά δομημένο πλαίσιο αρχών και δράσεων ώστε να μην είναι δυνατόν να παρεκτρέπεται εύκολα από τις γενικές επιδιώξεις του.

Τέτοιες αρχές αναγκαστικά περιλαμβάνουν:

1. Την διαρκή επιδίωξη της διεύρυνσης και διατήρησης συνεργασιών μεταξύ των δυνάμεων οι οποίες με ανιδιοτέλεια που τεκμηριώνεται στην πράξη και μέσα από κανόνες, εργάζονται για την κοινωνική δικαιοσύνη, ανάγκη που προκύπτει καθώς η συνεργασία για την προοδευτικότητα αποτελεί τον σκοπό και όχι απλά ένα ευκαιριακό μέσο.

2. Την διατήρηση του ηθικού πλεονεκτήματος που φέρει η έννοια της προοδευτικότητας, πλεονέκτημα που ακυρώνεται με την χρήση πρακτικών όπου "ο σκοπός αγιάζει τα μέσα".
Η ανάπτυξη συνεργασιών, η εξάσκηση της δημοκρατίας και των δημοκρατικών κανόνων κυρίως στην βάση της κοινωνίας, η διεύρυνση του λόγου και η αποφυγή της βίας, η αξιοπρέπεια και η τιμιότητα, είναι κάποια από τα στοιχεία που διαμορφώνουν το ηθικό πλεονέκτημα της προοδευτικότητας.

Στον αντίποδα κάθε φανερού ή υπόγειου σχεδιασμού της οπισθοδρόμησης ορθώνεται η συνείδηση των απλών ανθρώπων όπως εκφράζεται με τα λόγια που έρχονται από την εμπειρία της αυτόνομης Τσιάπα:
Λίγη ντροπή, μια καλή δόση αξιοπρέπειας και πολλή οργάνωση.
[http://enlacezapatista.ezln.org.mx/2014/05/29/griegoluzsombra/]

The Hidden War / documentary

A documentary explaining, among other things, the background of the establishment of the fascist tradition among the greek military, police and other state mechanisms. An establishment that lasts more or less untouched ever since appearing still in everyday politics of the Hellenic Democracy.

Η σημασία του ωραίου

Περπατούσα σ' αυτά τα μέρη από μικρό παιδί. Μπάφη, Σκίπιζα, Αγία Τριάδα. Kατηφορίζοντας από την Σκίπιζα προς την Αγία Τριάδα, o μεγάλος βράχος που άφηνα αριστερά λίγο μετά την πηγή μου έκανε πάντα μεγάλη εντύπωση. Χωρίς υπερβολή προσμονούσα κάθε φορά να τον αντικρύσω. Το ίδιο και τα μικρά ρεματάκια λίγο πιο πριν, εκεί που ανοίγει η θέα προς την Ελευσίνα, με το λιγοστό νερό να ξεπηδά χειμώνα-καλοκαίρι μέσα από το χώμα. 

Είναι ολοζώντανη αυτή η διαδρομή στην μνήμη μου. Το βύθισμα πιο κάτω στις σκιερές ρεματιές, τα μαλακά βρύα κάτω από τα πόδια, τα έλατα που δεν χάνουν ποτέ την δροσιά τους. Το ενοχλητικό διάσελο με τα γυμνά βράχια που μου πονούσαν τα πόδια, και στο τέλος η ρεματιά που ημέρευε το τοπίο κι έκανε την κούραση να σβήνει μαγεμένη.

Αυτό το μέρος δεν υπάρχει πια. Αφέθηκα να το αντικρύσω σε αυτή την τρομακτική μεταστροφή του με την περιέργεια του φυσιοδίφη. Για να κινητοποιηθεί ο νους σε σκέψεις σαν αυτές που γράφω εδώ.

Τώρα ακόμα κι αν αυτό το μέρος ήταν ο μόνος δρόμος για να πάω κάπου θα το σκεφτόμουν να το διασχίσω.

Δεν είναι πως είναι τώρα λιγότερο φύση από αυτό που ήταν πριν. Η ίδια η φωτιά είναι στοιχείο της φύσης όπως άλλωστε και οι πράξεις των ανθρώπων. Οι πεσμένοι κορμοί και τα κλωνάρια, μαυρισμένα όλα για να θυμίζουν πως δεν ήταν ο χρόνος που τα γκρέμισε, τα βάτα που απλώνονται σαν φράχτες κι αρπάζουν τα ρούχα. 

Ο βράχος που ξεπρόβαλλε μέσα από τα έλατα μεγαλειώδης, τώρα είναι απλά ένας ξερόβραχος ίδιος με το τοπίο που τον περιβάλει, τα φαντάσματα των δέντρων δεν θυμίζουν τίποτα από την χαρά της ζωής παρά μόνο αναδεύουν τα φαντάσματα του νου. Όσο κι αν η φύση δεν είναι ποτέ τίποτα λιγότερο από φύση, αυτή η μορφή της είναι αφιλόξενη για το ανθρώπινο σώμα και τον ανθρώπινο λογισμό.

Οι κατώτερες τάξεις

Οι άνθρωποι που κατέχουν κάποια προνόμια, ένα σπίτι, αυτοκίνητο, εξοχικό, ή κάποια χωράφια τείνουν να ταυτίζονται με τις ανώτερες κοινωνικές τάξεις. Φαντάζονται δηλαδή τους εαυτούς τους να βρίσκονται πιο κοντά σε αυτούς που έχουν πισίνες, που έχουν σπίτια στο Λονδίνο και την Νέα Υόρκη, και πλούτη που δεν θα τους χρησιμέψουν ποτέ. Έτσι, αυτοί οι άνθρωποι δεν θα καταδεχτούν ποτέ να συμμαχήσουν με αυτούς που θεωρούν κατώτερους, ακόμα και αν οι ίδιοι υποχρεωθούν να γίνουν ένα με αυτούς τους κατώτερους.

Αλλά σάμπως κι αυτοί που έχουν τα ελάχιστα ή και τίποτα, δεν ταυτίζονται όλο λαχτάρα και θαυμασμό με τα μεγαλεία των ανώτερων τάξεων; Σάμπως αυτοί, οι κατώτεροι, δεν είναι που όσο πιο υποτακτικοί και πειθήνιοι γίνονται τόσο περισσότερο νομίζουν πως συμμετέχουν στα μεγαλεία και τις δόξες των άλλων; Κι ακόμα χειρότερα, αυτοί δεν είναι που με πιότερη σκληρότητα κοιτούν αυτούς που δεν έχουν τίποτα, που κοιμούνται στον δρόμο, ή θαλασσοδαρμένοι ξεβράζονται στις ακτές;

Wheeler Commons / Berkeley students

... Με την επίγνωση ότι βρισκόμαστε σε εδάφη των [Ινδιάνων] Ohlone και με την πεποίθηση ότι το πανεπιστήμιο πρέπει να είναι ανοιχτό και να ανήκει σε όλους, δεν διακόπτουμε τις τάξεις. Υπερασπιζόμαστε το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο: οικονομικά προσιτή, προσβάσιμη, δημόσια εκπαίδευση. ...

http://theopenuc.wordpress.com/2014/11/22/press-release-from-wheeler-hall/

http://tvxs.gr/news/paideia/mperklei-stoeleos-thrasimion

intersection for the arts

http://theintersection.org/

Αναγκαίες παραδοχές

Για να έχουν οι προσπάθειες των προοδευτικών ανθρώπων υπόβαθρο, δύναμη και συνέχεια είναι υποχρεωμένες να αναζητούν συνεχώς και να χρησιμοποιούν ως αφετηρίες για την ερμηνεία του κόσμου, όσα μέσα από την διαρκή διαδικασία διεύρυνσης της νόησης αποκαλύπτουν οι επιστήμες.
Πριν από οτιδήποτε άλλο, πριν από την διατύπωση οποιασδήποτε ηθικής, κοινωνικής, οικονομικής ή κάθε άλλης θεωρίας για το μέλλον των κοινωνιών, οι προοδευτικοί άνθρωποι είναι υποχρεωμένοι να θεμελιώνουν τους προβληματισμούς τους στις παραδοχές τις οποίες οι σύγχρονες επιστήμες και οι διευρυνόμενες γνώσεις μας για το κόσμο μάς επιτρέπουν να αναγνωρίζουμε.

Πρώτες από όλες αυτές τις παραδοχές είναι αυτές που αφορούν την ανθρώπινη φυσιολογία. Μερικές τέτοιες παραδοχές, οι οποίες αφορούν την ανθρώπινη φυσιολογία και αναγνωρίζονται σε επίπεδο ατόμου ή συνόλων, από τις πιο δυσάρεστες ίσως, είναι και οι παρακάτω:

1. 
Οι άνθρωποι, παρόλο που θεωρούμε τους εαυτούς μας ευφυείς, παραβλέπουμε πως μόνο ένα πολύ ανόητο ον θα μπορούσε να προκαλεί τόση πολλή δυστυχία και τόσο πολύ πόνο στον εαυτό του και στους γύρω του όσο εμείς.

2. 
Οι άνθρωποι διαθέτουμε την συνείδηση, ένα μοναδικό χαρακτηριστικό το οποίο θεωρούμε πως μας δίνει την δυνατότητα να κρίνουμε και να επιλέγουμε για όλα τα θέματα που αφορούν την ύπαρξή μας. Αυτή η συνείδηση όμως, σε σχέση με τον χρόνο ύπαρξης και εξέλιξής της, θα μπορούσαμε να πούμε πως έχει διανύσει μόλις μια στιγμή του χρόνου. Παραμένει δηλαδή μια πρωτόγονη συνείδηση που μόλις ξεμύτισε από την σκοτεινή ζωικότητα προσπαθώντας να ορθωθεί και να ορίσει το περιεχόμενο της ανθρωπινότητας.
Η πρωτόγονη φύση της ανθρώπινης συνείδησης είναι αναγκαστικά παρούσα ακόμα και στις πιο καλλιεργημένες εκφάνσεις της, πράγμα που αποφεύγουμε να παραδεχτούμε. Ταυτόχρονα όμως, αυτή η πρωτόγονη συνείδηση, εφόσον επιδιώκει την διεύρυνση της ανθρωπινότητάς της και εφόσον αξιοποιεί τις δυνατότητες που προσφέρει η νοητική καλλιέργεια, μπορεί να διευρύνει, ίσως ακόμα και απεριόριστα, την αντίληψή της για το άτομο και τον κόσμο.

3. 
Οι πεποιθήσεις μας περί ηθικής και αισθητικής αποτελούν προϊόντα επιλογών οι οποίες έχουν διαμορφωθεί και εγκαθιδρυθεί ως εκφράσεις ενός σύνθετου πλέγματος ατομικών και συλλογικών επιδιώξεων. Καμμία τέτοια πεποίθηση δεν είναι αιώνια, ωστόσο γενικές τάσεις, όπως για παράδειγμα οι πεποιθήσεις που διαμορφώνονται από την επιθυμία για ειρηνική ζωή ή οι πεποιθήσεις που διαμορφώνονται από την επιθυμία για φόνο και βία, διαγράφουν γενικές κατηγορίες των προαιώνιων αντιφάσεων του ανθρώπινου όντος. Έτσι, απόψεις για το σωστό και το λάθος, το δίκαιο και το άδικο, το αξιοπρεπές και το αναξιοπρεπές, το ωραίο και το άσχημο παρουσιάζονται ως επιλογές συγκεκριμένων ατόμων ή κοινωνιών μέσα σε συγκεκριμένο χωροχρόνο.

4.
 Τα επιτεύγματα των ανθρώπων στις επιστήμες και στις τεχνολογίες δεν σχετίζονται καθόλου με την ανάπτυξη της ανθρωπινότητας και την απομάκρυνσή μας από την κατάσταση του ζώου. Κάθε άλλο μάλιστα. Όταν τα επιτεύγματα αυτά υπηρετούν την επιδίωξη κάποιων να κυριαρχούν πάνω σε άλλους, η ανθρωπότητα ολόκληρη απομακρύνεται από την προσπάθεια εξανθρωπισμού της και βυθίζεται σε μια ζωικότητα που όμοιά της δεν έχει υπάρξει. Γιατί κανένα ζώο μέχρι τώρα δεν διέθετε τόσο ισχυρά όπλα κυριαρχίας και τόσο ισχυρούς μηχανισμούς επιβολής καταναγκασμών πάνω σε άλλα ζώα του είδους του.
Για τους προοδευτικούς ανθρώπους το επίπεδο εξανθρωπισμού-εκπολιτισμού των ανθρώπων και των κοινωνιών μπορεί να καθορίζεται αποκλειστικά από το επίπεδο καλλιέργειας της ατομικής συνείδησης η οποία, μέσα από μια ενιαία προσπάθεια επιδιώκει την αρμονία με τον εαυτό, με τους άλλους και με το ευρύτερο περιβάλλον.

Ακολουθεί συνέντευξη ανώνυμου στρατολόγου του Ισλαμικού Χαλιφάτου στην διαδικτυακή έκδοση του Der Spiegel, 28.10.2014:
http://www.spiegel.de/international/world/islamic-state-interview-with-an-extremist-recruiter-a-999557.html
Ελληνική μετάφραση http://tvxs.gr/news/kosmos/synenteyksi-me-enan-tzixantisti-i-dimokratia-einai-gia-toys-apistoys

Jose Mujica

http://en.wikipedia.org/wiki/Jos%C3%A9_Mujica

We The People Of Detroit

http://www.wethepeopleofdetroit.com/home

Sobibor / Birkenau

http://tvxs.gr/news/taksidia-sto-xrono/pos-epezisa-apo-mystiko-nazistiko-stratopedo-thanatoy-toy-sompimpor

http://tvxs.gr/news/taksidia-sto-xrono/zonterkomantos-i-eksegersi-tis-ellinikis-listosymmorias

Επείγουσες ασκήσεις λογικής

Η λογική είναι ο πιο σίγουρος σύμβουλος της προοδευτικότητας. Θα μπορούσαμε να πούμε μάλιστα, παρατηρώντας την εξέλιξη της ανθρωπότητας, πως η λογική είναι αυτή που γεννά την προοδευτικότητα, αλλά και πως η προοδευτικότητα είναι αυτή που πρώτη απ' όλους αναζητά την λογική. Με αυτό το κριτήριο είναι χρήσιμο και επείγον να αξιολογήσουμε μερικά από τα συνθήματα της αριστεράς.

"Όχι στην παγκοσμιοποίηση"

Θα μπορούσαμε να πούμε "όχι στην τεχνολογία", "όχι στην εκβιομηχάνιση", ή "όχι στις επικοινωνίες"; Αν υποθέταμε πως αυτά τα συνθήματα είναι συνεπή ως προς τις επιδιώξεις της προοδευτικότητας τότε ασφαλώς ως συνεπές θα ακουγόταν και το σύνθημα "όχι στην παγκοσμιοποίηση". 

Αυτά τα συνθήματα όμως εύκολα μπορούμε να αναγνωρίσουμε πως είναι οπισθοδρομικά και απέχουν από την έννοια προοδευτικότητας. Καθώς όμως η παγκοσμιοποίηση αποτελεί μια φυσική συνέχεια των εξελισσόμενων τεχνολογιών και επικοινωνιών, η άρνησή της αποτελεί αναπόφευκτα ένα εξίσου οπισθοδρομικό σύνθημα.

Μπορεί να ακουστεί τετριμμένο ως παράδειγμα πως με το σίδερο έχουν φτιαχτεί τόσο άροτρα όσο και σπαθιά χωρίς κανείς να έχει αναφωνήσει ποτέ "όχι στο σίδερο".

Τα εργοστάσια φτιάχνουν τρακτέρ και τανκς και πολύ περισσότερο, όσο βρίσκονται στα χέρια κυρίαρχων τάξεων, είτε φτιάχνουν τρακτέρ, είτε τανκς, στο τέλος στρέφονται εξίσου ενάντια στις υποταγμένες τάξεις. Πάλι όμως κανείς δεν φωνάζει "όχι στα εργοστάσια". Κι αυτό είναι λογικό καθώς το εργοστάσιο το ίδιο δεν έχει κάνει κάποια επιλογή ούτε ως προς το τι θα παράξει, ούτε ως προς το πως θα αξιοποιηθεί ως μέσο παραγωγής.

Η παγκοσμιοποίηση, δηλαδή η συσχέτιση ολόκληρης της ανθρωπότητας μέσω της επικοινωνίας και των αλληλοσχετιζόμενων οικονομιών, είναι άβουλη ως προς το πώς θα αξιοποιηθεί από τους ανθρώπους και τις επιλογές που αυτοί θα κάνουν με βάση την συνείδησή τους.

Η παγκοσμιοποίηση όμως είναι ένα σημαντικό, μοναδικό πιο σωστά, εργαλείο το οποίο δίνει την δυνατότητα στις κοινωνίες, αν το θελήσουν, από την μία να ελέγξουν σε παγκόσμιο επίπεδο την οικονομία προς όφελός τους και από την άλλη να ελαχιστοποιήσουν τις βίαιες αντιπαραθέσεις.
Με λίγα λόγια, η παγκοσμιοποίηση είναι και αυτή εργαλείο στα χέρια της προοδευτικότητας με τον ίδιο τρόπο που είναι το σίδερο, οι τεχνολογίες, οι βιομηχανίες, οι επικοινωνίες κτλ.

Επιπλέον, καθώς μόνο μία μεγάλου μεγέθους καταστροφή θα μπορούσε να αναχαιτίσει την παραγωγή σιδήρου, την ανάπτυξη των τεχνολογιών, της βιομηχανίας, των επικοινωνιών, μαζί και την διεύρυνση της παγκοσμιοποίησης, αποτελεί ευθύνη της προοδευτικότητας τόσο το σίδερο, οι τεχνολογίες, οι βιομηχανίες, οι επικοινωνίες, όσο και η παγκοσμιοποίηση, να χρησιμοποιούνται από την ανθρωπότητα με τρόπο που να ωφελεί τις δικές της αξίες και όχι τις αξίες της οπισθοδρόμησης.


"ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο"

Καταρχήν, για το υπάρχον κοινωνικό πλαίσιο που λειτουργεί βασιζόμενο στους κανόνες του ανταγωνισμού και της κυριαρχίας, η ανάπτυξη, η επέκταση, η διεύρυνση ή όπως μπορεί να το διατυπώσει ο καθένας, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση συντήρησής του.
Η ύπαρξη κάθε κοινωνικής οντότητας εξαρτάται από την ικανότητά της να κυριαρχεί ή στην χειρότερη για αυτήν περίπτωση να ισορροπεί με τις άλλες οντότητες σε οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο. Όσο θλιβερό και αν ακούγεται, αυτή η συνθήκη έχει καθορίσει την ανθρώπινη ιστορία από τότε που, πριν από αρκετές χιλιάδες χρόνια, κάποιοι άνθρωποι επινόησαν την υποδούλωση και εκμετάλλευση άλλων ανθρώπων. Έκτοτε, τα εκάστοτε τεχνολογικά και οργανωτικά επιτεύγματα που ανέπτυσσε ή έκλεβε μια κοινωνία είναι αυτά που καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό το αν για κάποιο χρόνο θα κατάφερνε να κυριαρχήσει ή αν θα αφανιζόταν στα βάθη του χρόνου, ακόμα και χωρίς να αφήσει κανένα σημάδι.
Χωρίς αμφιβολία, το υπάρχον ηθικό και οικονομικό πλαίσιο υποβιβάζει και μετατρέπει τους ανθρώπους σε ζώα και μάλιστα όσο πιο αγέρωχοι, κυρίαρχοι και μεγαλοπρεπείς αυτοπροβάλλονται κάποιοι άνθρωποι, τόσο πιο κοντά βρίσκονται στην κατάσταση των χιμπατζήδων που πασχίζουν να κυριαρχήσουν στο κοπάδι τους.
Ενώ όμως οι χιμπατζήδες δεν μπορούν να αποκτούν υπέρμετρη δύναμη έναντι των άλλων, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τους ανθρώπους. Οι άνθρωποι μπορούν να δημιουργούν εργαλεία και να αναπτύσσουν μέσα με τα οποία να επιβάλλουν στους άλλους ανθρώπους καταναγκασμούς και ανισότητες που κανένας χιμπατζής δεν θα μπορούσε ποτέ να διανοηθεί.
Η ανάγκη για επέκταση που δημιουργεί ο πολιτισμός του ανταγωνισμού και της κυριαρχίας, σε συνδυασμό με την ικανότητα των ανθρώπων να διευρύνουν τα πεδία του ανταγωνισμού όσο και αν γίνονται καταστροφικά για τους ίδιους, φέρνει στην επιφάνεια με όλο και πιο επιτακτικό τρόπο την κριτική σε αυτόν τον πολιτισμό και τις αφετηρίες του.

Αναπτύσσοντας λοιπόν μια τέτοια κριτική είναι σημαντικό να διακρίνουμε ποιά είναι τα εν δυνάμει μέσα για την ανάπτυξη της συνεργασίας των λαών και της κοινωνικής δικαιοσύνης και ποιά τα μέσα που διαιωνίζουν τους ανταγωνισμούς και τις κυριαρχίες.
Για το ΝΑΤΟ, όσο και αν αυτοπροβάλλεται ως μηχανισμός σταθερότητας, έχει εμπεδωθεί ο ρόλος του ως μηχανισμός επεκτατισμού και επιβολής με στρατιωτικά μέσα συγκεκριμένων συμφερόντων.
Όσο αφορά την ΕΕ από την άλλη, θα πρέπει να σταθούμε πιο αναλυτικά.
Οι διευρυμένες οικονομικές συσχετίσεις, όπως έχουν υπάρξει οι πόλεις-κράτη, οι αυτοκρατορίες, πρόσφατα τα κράτη όπως τα γνωρίζουμε, και τέλος οι χαλαρές ή σφιχτές οικονομικο-πολιτικές ενώσεις, αποτελούν από την μία αποτέλεσμα των τεχνολογιών, και από την άλλη, αποτέλεσμα άλλοτε της επιδίωξης για συνεργασία με γνώμονα το αμοιβαίο συμφέρον, και άλλοτε της επιβολής και κυριαρχίας κάποιων πάνω σε άλλους.
Αν αρνηθούμε ότι η ΕΕ μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανισμός ανάπτυξης της συνεργασίας των λαών γιατί να μην καταλήξουμε ότι οι ίδιες οι κρατικές οντότητες που την αποτελούν και οι οποίες αυτή την στιγμή επιβάλλουν την κυριαρχία των ισχυρών πάνω στους ασθενέστερους, δεν πρόκειται ποτέ να λειτουργήσουν προς όφελος της συνεργασίας των ανθρώπων; Με λίγα λόγια, γιατί να συζητάμε την κατάργηση της ΕΕ και όχι των ίδιων των κρατικών οντοτήτων που λειτουργούν λίγο πολύ με παρόμοιο τρόπο και επιδιώκουν τα ίδια πράγματα; Και τότε, αν κρίνουμε αυτή την σκέψη ως σωστή, πως δηλαδή η οργανωτική μεγιστοποίηση ως προϊόν του ανταγωνισμού είναι αυτή που επιφέρει τις ανισότητες, μέχρι ποιο σημείο θα πρέπει να τεμαχίσουμε οργανωτικά τις κοινωνίες προκειμένου να απαλλαγούμε μια για πάντα από την κυριαρχία των ισχυρών;
Ασφαλώς αυτός ο συλλογισμός είναι βάσιμος καθώς κατ' αναλογία οι κρατικές οντότητες είναι μηχανισμοί καταπίεσης εξίσου με τους κρατικούς συνασπισμούς στους οποίους εντάσσονται. Άρα έτσι και η όποια κριτική στους συνασπισμούς θα πρέπει με ανάλογο τρόπο να είναι και κριτική προς τις κρατικές οντότητες. Και αν ως γιατρικό για τις ανισότητες δεχτούμε την κατάργηση των συνασπισμών μεταξύ των κρατών τότε το ίδιο γιατρικό θα πρέπει να συστήνουμε και στην περίπτωση των ίδιων των κρατών. Δηλαδή, την κατάργησή τους.

Όσο ανατρεπτική και αν ακούγεται μια τέτοια θέση πολύ λίγο μπορεί να σχετίζεται με την προοδευτικότητα για την οποία η επικοινωνιακή και οργανωτική διεύρυνση των κοινωνιών δεν μπορεί παρά να αποτελεί κύρια επιδίωξη. Η ίδια η δαιμονοποιημένη παγκοσμιοποίηση προσφέρει στην προοδευτικότητα τα πιο σημαντικά εργαλεία για την ειρηνοποίηση του κόσμου και την απάλειψη των ανισοτήτων, όπως είναι για παράδειγμα οι δυνατότητες στην ενημέρωση και τον έλεγχο. Όπως ισχύει και για κάθε εργαλείο ή μέσο, η όποια κριτική είναι πιο λογικό να αφορά κυρίως τις χρήσεις που ασκούνται με βάση τις επιλογές συγκεκριμένων ανθρώπων και όχι απευθείας το ίδιο το εργαλείο ή μέσο καθώς αυτό δεν έχει συνείδηση και δεν επιλέγει.

Ένα σημαντικό θέμα που παρουσιάζεται είναι πως αν δεν αναζητήσουμε έγκυρες απαντήσεις για τις αφετηρίες που προκαλούν τις κοινωνικές ανισότητες και επιμένουμε να επαναπαυόμαστε βολικά σε δαιμονοποιήσεις οι οποίες απέχουν από το να αποτελούν συμπεράσματα διαλεκτικής ανάλυσης, οι όποιες επιδιώξεις μας θα είναι μονίμως αδιέξοδες, δεν θα αποφέρουν καρπούς και θα διαιωνίζουν την υπάρχουσα κατάσταση.


"Όχι στην αξιολόγηση"

Με αυτό το σύνθημα η αριστερά θέτει ένα φράγμα καχυποψίας ανάμεσα σε αυτήν και τους ανθρώπους που αγωνιούν για ένα καλύτερο μέλλον της κοινωνίας πέρα από το στενά ιδιωτικό τους συμφέρον. Δείχνει με μιας ότι, από την μία δεν έχει μελετήσει διόλου τις παθογένειες που έχει δημιουργήσει το υφιστάμενο πελατειακό καθεστώς και τον αντίκτυπο στις συνειδήσεις των ανθρώπων και, από την άλλη, δεν αντιλαμβάνεται τον κοινωνικό έλεγχο ως το μόνο εργαλείο η εξάσκηση στο οποίο μπορεί να ανεβάσει τους ανθρώπους από το επίπεδο του υπηκόου στο επίπεδο του πολίτη.

Δεν νοείται προοδευτική δύναμη που να μην προτείνει αδιάκοπα μηχανισμούς ελέγχου σε όλα τα κοινωνικά επίπεδα. Το υφιστάμενο πελατειακό καθεστώς ανέκαθεν διαμόρφωνε μεθοδικά κλιμακωτές εξουσίες και προνόμια σε βάρος και στην πλάτη των περισσότερων ανθρώπων εδραιώνοντας ένα νοσηρό πλέγμα ιεραρχιών και αναξιοπρέπειας. Αν και θα ήταν αδύνατο η επίδραση αυτού του πλέγματος στις συνειδήσεις των ανθρώπων να μεταβληθεί σε μια στιγμή, η διατύπωση του συνθήματος "όχι στην αξιολόγηση" σηματοδοτεί την απουσία οποιασδήποτε πρόθεσης να εξασκηθεί η κοινωνία στον κοινωνικό έλεγχο έχοντας ως κύρια επιδίωξη την χειραφέτηση των μελών της. Μπορεί δε κάλλιστα η απόρριψη της αξιολόγησης να θεωρηθεί ως προάγγελος της διαμόρφωσης και επιβολής στην κοινωνία νέων πελατειακών κοινωνικών ομάδων υπό νέους όρους, με νέα ή ίδια συμφέροντα.

Για τον κοινωνικό έλεγχο ισχύει ό,τι ισχύει και για οποιοδήποτε εργαλείο έχουν επινοήσει και χρησιμοποιούν οι άνθρωποι, μπορεί δηλαδή να λειτουργεί είτε προς όφελος των περισσότερων, είτε προς όφελος των λιγότερων και σε βάρος των περισσότερων. Ο κοινωνικός έλεγχος μπορεί εξίσου να αποτελεί μηχανισμό επιβολής εξουσίας όπως και μηχανισμό περιορισμού της εξουσίας. Εξαρτάται από το ποιός και με ποιά κριτήρια ασκεί αυτόν τον έλεγχο. Όταν ο αριστερός λόγος δεν κάνει αυτή την διάκριση, εκτός από την προφανή απομάκρυνσή του από την διαλεκτική, δημιουργεί την υποψία πως επιδιώκει όχι την εξύψωση όλης της κοινωνίας αλλά την ιδιοποίηση της εξουσίας με ιδιοτελείς προθέσεις. Γιατί ένας λαός που δεν εξασκείται και δεν έχει πρόσβαση στον κοινωνικό έλεγχο είναι καταδικασμένος να ζει για πάντα ως υποχείριο της μιας ή της άλλης εξουσίας.


"Τι Πλαστήρας, τι Παπάγος"

Αυτό το δίλημμα έχει πάρει πολλές μορφές στην πρόσφατη ιστορία των αριστερών κινημάτων, σχεδόν δε πάντα απαντάται με παρόμοιο τρόπο επιφέροντας ανάλογα αποτελέσματα.
Μπορούμε να ανατρέξουμε στο 1933 και στους αμοιβαίους αφορισμούς μεταξύ κομμουνιστών (KPD) και σοσιαλδημοκρατών (SPD) που επέτρεψαν στους εθνικοσοσιαλιστές (NSDAP) να κυριαρχήσουν.
Τι θα έπρεπε να θεωρείται τότε ως διακύβευμα για το προοδευτικό κίνημα;
Ποιό είναι εντέλει το περιεχόμενο της ιδεολογικής "καθαρότητας";
Ποιά είναι η σχέση των κοινοβουλευτικών συσχετισμών με τις επιδιώξεις των προοδευτικών δυνάμεων;
Στην ελληνική πραγματικότητα του 2014, η κεκαλυμμένη νεοφασιστική κυβέρνηση και οι υποστηρικτές της μπορεί να ταυτίζεται με τους πρώην υποστηρικτές του ΠΑΣΟΚ και νυν υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ;
Επιπλέον, πόσο μπορεί να σχετίζεται με την πρόοδο η βεβαιότητα της όποιας ιδεολογικής καθαρότητας και υπεροχής όταν στην πράξη οδηγεί στην κοινωνική απομόνωση;
Οι όποιες πεποιθήσεις ιδεολογικής καθαρότητας και υπεροχής μπορούν να πείσουν ότι έχουν ως επιδίωξη μια δημοκρατική κοινωνία;

Αν η αριστερά δεν σταθεί αναλυτικά πάνω σε τέτοια ερωτήματα δίνοντας σαφείς απαντήσεις με λόγια και πράξεις, μπορεί για ακόμα μια φορά να στρώνει τον δρόμο της οπισθοδρόμησης αντί των φιλολαϊκών προγραμμάτων που ευαγγελίζεται. Γιατί τα οπισθοδρομικά σενάρια που εδώ και καιρό εκκολάπτονται μέσα στο ιδανικό για αυτά περιβάλλον βρίσκονται ήδη στα συρτάρια των σχετικών μηχανισμών περιμένοντας την ευκαιρία να υλοποιηθούν. Ας μην έχει δε κανείς αμφιβολία πως αν δεν υπάρξει θέληση για την ενοποίηση των κινημάτων αυτά τα σενάρια στο τέλος θα έρθουν στην επιφάνεια και θα επικρατήσουν.

archive.org

https://archive.org/

Carmen Segarra

http://www.theguardian.com/commentisfree/2014/oct/05/carmen-segarra-whistleblower-wall-street-federal-reserve

http://en.wikipedia.org/wiki/Carmen_Segarra

Πρόβλημα οικονομίας ή ηθικής;

Προοδευτικό είναι ό,τι προάγει τις αξίες της κοινωνικής αλληλεγγύης και δικαιοσύνης.

- Γιάννης Δραγασάκης, 20/9/2014

Η κοινωνική αλληλεγγύη, ως το έμπρακτο ενδιαφέρον ενός ή πολλών για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ένας, πολλοί, ή και όλοι οι άνθρωποι, αποτελεί μια επιλογή στο πεδίο της ηθικής που απορρίπτει τον ανταγωνισμό και την κυριαρχικότητα, προς όφελος της αλληλοκατανόησης, της συνεργασίας και της αλληλοβοήθειας, χαρακτηριστικά τα οποία ως προϊόντα της συνείδησής μας βρίσκονται στα θεμέλια της ανθρωπινότητάς μας.

Ανάλογα, η κοινωνική δικαιοσύνη αποτελεί την αναγκαία προέκταση και εφαρμογή αυτής της ηθικής επιλογής στα πεδία της κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης. Η επιδίωξη για κοινωνική δικαιοσύνη αποτελεί και την επιβεβαίωση πως η όποια αναφορά στην κοινωνική αλληλεγγύη είναι ουσιαστική και δεν επιδιώκει με κεκαλυμμένο τρόπο την διαμόρφωση, εδραίωση και νομιμοποίηση ανισοτήτων. 

Η τοποθέτηση του Γιάννη Δραγασάκη όσο και αν μοιάζει με μία ανώδυνη γενικόλογη διατύπωση παρουσιάζει το ενδιαφέρον της μετατόπισης του αριστερού λόγου από το πεδίο της οικονομίας και της διεκδίκησης, στο πεδίο της ηθικής. Είναι δε τότε που ο λόγος της αριστεράς γίνεται πρακτικός και αποκτά υπόσταση ως προοδευτικός λόγος, όταν ακριβώς κινείται σε αυτό το πεδίο, της ηθικής, καθώς το κοινωνικό πρόβλημα είναι πρόβλημα της ανθρώπινης συνείδησης και ηθικής, και όχι της οικονομίας. 

Οι γνώσεις μας, ως ανθρωπότητα, σε θέματα φυσικών επιστημών θα μας επέτρεπαν σε ελάχιστο χρόνο να επιλύσουμε οποιοδήποτε πρόβλημα οικονομίας. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με τα διλήμματα της συνείδησης, η οποία, αν και βάσει του χρόνου εξέλιξής της πρέπει να την θεωρούμε πρωτόγονη, καλείται να διαχειρίζεται όλο και πιο κρίσιμα προβλήματα τα οποία δημιουργούνται από την επιτάχυνση των τεχνολογικών επιτευγμάτων μέσα σε ένα εγκαθιδρυμένο ηθικό περιβάλλον που ανέχεται την υποδούλωση και εκμετάλλευση ανθρώπων από ανθρώπους.

H συνεργασία είναι ο σκοπός

Η συνεργασία όχι μόνο δεν αποτελεί ένα ευκαιριακό εργαλείο σε έναν κόσμο όπου όλοι επιδιώκουν την κυριαρχία, αλλά ίσα-ίσα αποτελεί την κύρια έκφραση της ανθρωπινότητας πάνω στην οποία οικοδομήθηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός, η επικοινωνία, ο λόγος, οι ηθικές αξίες και οι νόμοι. Στέκεται δε στον αντίποδα της κυριαρχικότητας, ενώ ολόκληρη η ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού θα μπορούσε να έχει ως τίτλο "η διεύρυνση της ανθρωπινότητας με εργαλείο την συνεργατικότητα, έναντι της ζωικής επιδίωξης για κυριαρχία".

Έτσι, για κάθε προοδευτικό άνθρωπο και για κάθε προοδευτικό κίνημα, η συνεργασία δεν αποτελεί απλά ένα μέσον για να πετυχαίνει τους σκοπούς του. Ένα τέχνασμα δηλαδή για την επίτευξη της κυριαρχίας. Ίσα-ίσα, γνωρίζοντας πως η ανάπτυξη της συνεργασίας αποτελεί την επιλογή μέσα από την οποία μεγεθύνονται τα χαρακτηριστικά της ανθρωπινότητάς μας, η προοδευτικότητα δεν μπορεί παρά να τοποθετεί την συνεργασία στο υψηλότερο βάθρο των επιδιώξεών της, ανάγοντάς την σε σκοπό και μέσον ταυτόχρονα.

Το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να επιτυγχάνεται και να διασφαλίζεται η συνεργασία, αποτελείται από το πλέγμα των ηθικών κανόνων των οποίων η διαμόρφωση, διατύπωση και εφαρμογή βαρύνει κάθε προοδευτικό άνθρωπο και κάθε προοδευτικό κίνημα.

Η "σκοτεινή" τριάδα της εξουσίας / του Γιάννη Μάρκοβιτς

http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/i-skoteini-triada-ton-politikon

Ηλέκτρα Αποστόλου / της Διδώς Σωτηρίου

http://tvxs.gr/news/biblio/tvxs-biblio-ilektra-tis-didos-sotirioy-mia-tragika-iroiki-poreia

http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/mia-apo-mas-kai-pano-apo-emas

Μετάλλαξη

Ποιές είναι οι συνέπειες όταν οι άνθρωποι ζουν χωρίς να βλέπουν τον καθαρό ουρανό; Χωρίς να βλέπουν τον ορίζοντα κι όταν το οπτικό πεδίο εξαντλείται στους τέσσερις τοίχους ή στο απέναντι κτήριο; Σκέφτομαι τους ανθρώπους που ζουν σε βορινά δυαράκια ή σε ισόγεια όπου μυρίζει η ξυνισμένη απ'τα σκουπίδια άσφαλτος. Κι έπειτα τα παιδιά στα σχολεία-φυλακές με τα κάγκελα στα τρία μέτρα να συσσωρεύουν μέρα-μέρα το θυμωμένο μέλλον τους.

Ας ήταν τουλάχιστον τα σχολεία περιτριγυρισμένα από άσκοπο χώρο, αταξινόμητο ως προς την οικονομική αξία του, μόνο και μόνο για να αντανακλώνται οι σκέψεις των παιδιών λίγο πιο μακρυά από τα τσιγκούνικα προαύλια.
Ας μέναν τα σπίτια σαν ποντικότρυπες, τι αξία έχει άλλωστε ένα σπίτι, αλλά έξω απ'αυτά νά'βρισκε κανείς τον χώρο να μεγεθύνει τους συλλογισμούς του.

Κι όμως επίμονα συνεχίζουμε να γεμίζουμε -να αναπτύσσουμε όπως λέμε- κάθε κενό γης, λες και άμα τα γεμίσουμε όλα με κάτι μετρήσιμο σε χρήμα, η άσκοπη μικρότητά μας θα γίνει παρελθόν.


Φωτογραφία: Άρμα του Δία, Πάρνηθα. Αχιλλέας Μπάρλας, 2014.

Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία

http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/metriko-systima-tis-eytyxias


http://en.wikipedia.org/wiki/Gross_national_happiness

Η αναγνώριση της αφετηρίας

Καμμία σημαντική εξέλιξη για την ανθρωπότητα δεν μπορεί να έχει μόνιμο χαρακτήρα εφόσον οι προσπάθειες των προοδευτικών ανθρώπων δεν βασιστούν στην επιτυχή αναγνώριση των αφετηριών των ανθρώπινων προβλημάτων.

Εμμανουήλ Κριαράς

http://tvxs.gr/news/paideia/emmanoyil-kriaras-%C2%ABaytokatadiokometha-apantes%C2%BB

Για την ποιότητα του δημόσιου λόγου

Σχόλιο με αφετηρία τον τίτλο και την συνέντευξη που έδωσε ο Χρήστος Παπαδημητρίου στην Καθημερινή και η οποία αναδημοσιεύεται σε πληθώρα ιστότοπων:
"Χρ. Παπαδημητρίου: O Δαρβίνος δεν καταλάβαινε το σεξ επειδή απειλούσε τη θεωρία του".

http://tvxs.gr/news/paideia/xr-papadimitrioy%C2%ABo-darbinos-den-katalabaine-seks-epeidi-apeiloyse-ti-theoria-toy

Το βρίσκω θλιβερό άνθρωποι των οποίων η υπόσταση ταυτίζεται με την προοδευτικότητα όπως είναι ένας επιστήμονας με την εμβέλεια του Χρ. Παπαδημητρίου να καταφέρονται με αλαζονεία για οποιονδήποτε λόγο, ειδικά όμως προς συναδέλφους τους που άνοιξαν δρόμους πάνω στους οποίους πατούν και οι ίδιοι.

Ακόμα και αν υποθέσουμε πως υπάρχει τεκμηρίωση ότι είτε το συνολικό έργο του Δαρβίνου, είτε ειδικά το έργο του Η καταγωγή του ανθρώπου και η σημασία της σεξουαλικής επιλογής προδίδουν το γεγονός πως "δεν καταλάβαινε το σεξ" η διατύπωση της θέσης του Χρ. Παπαδημητρίου θα μπορούσε να είναι διατυπωμένη ως εξής: 

"Οι ελλιπείς γνώσεις του Δαρβίνου και συνολικά της εποχής του για το σεξ τον οδήγησαν σε διατύπωση ανακριβειών στην θεωρία του".

Αλλιώς, για να δικαιολογήσουμε την κακοβουλία που του καταλογίζεται, θα έπρεπε να γνωρίζουμε στοιχεία της προσωπικότητας του Δαρβίνου μέσα από τα οποία θα μπορούσαμε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για έναν κακόβουλο που δεν θα δίσταζε να φερθεί αντιεπιστημονικά προκειμένου να παραμένει στο επίκεντρο της δημοσιότητας. 

Ο καταλογισμός στον Δαρβίνο κακοβουλίας σε προσωπικό επίπεδο, δηλαδή η διατύπωση "αρνιόταν να καταλάβει το σεξ γιατί ήξερε πως θα χρειαζόταν να ανατρέψει την θεωρία του" αποτελεί η ίδια τεκμηρίωση κακοβουλίας τόσο του Χρ. Παπαδημητρίου, εφόσον πάντα μια τέτοια διατύπωση προέρχεται από αυτόν, όσο και χαμηλό επίπεδο του αρχισυντάκτη που επέλεξε την συγκεκριμένη πρόταση για τίτλο της συνέντευξης.

Οι επιστήμες αποκαλύπτουν αλήθειες για τον κόσμο μέσα από μια διαδικασία όπου κάθε σημαντικός ή ασήμαντος επιστήμονας τραβάει μία λεπτή φλούδα του κρεμμυδιού προσδοκώντας να δει το φύτρο στο κέντρο του. Όσο και αν και οι επιστήμονες συχνά αποδεικνύονται να είναι κοινοί άνθρωποι με κοινά πάθη, η μικρή ή μεγάλη λεπτή φλούδα που απομάκρυνε ο καθένας τους φέρνοντάς μας πιο κοντά στην κατανόηση του κόσμου, είναι αρκετή δικαιολογία για να επικεντρωνόμαστε, όχι σε πραγματικά ή φανταστικά στοιχεία της ζωής τους αλλά, στην αξιολόγηση των μεθόδων και των συμπερασμάτων του έργου τους.

...

[Έχει πλέον τεκμηριωθεί και με βιολογικούς όρους πως η εμμονή σε πρότερες πεποιθήσεις είναι μέρος των εγκεφαλικών ιδιοτήτων όλων των ανθρώπων. Δηλαδή μπορεί ακόμα και όταν μας παρουσιάζονται ισχυρές αποδείξεις για ένα πρακτικό ή θεωρητικό θέμα συχνά τείνουμε να τις παραβλέπουμε επιμένοντας στις πρότερες απόψεις μας.]

Η φυσιολογία του φασισμού / The physiology of fascism

Το ωάριο του φασισμού είναι η φανερή, κρυφή, υποσυνείδητη ή ασυνείδητη πίστη στην υπεροχή του εγώ* έναντι των άλλων.

Η μήτρα που εκκολάπτει τον φασισμό είναι η ανοχή της κοινωνίας στην πεποίθηση πως μπορεί να υπάρχουν άνθρωποι υποταγμένοι σε άλλους ανθρώπους με την βία ή και οποιοδήποτε άλλο μέσο, ακόμα και με την θέλησή τους.

Το σπέρμα που γονιμοποιεί τον φασισμό είναι ο θαυμασμός προς την βία και την εξουσία.

Ο φασισμός θρέφεται και γιγαντώνεται από τις διδασκαλίες των κυριαρχικών κοινωνιών και την ιδανικοποίηση του ανταγωνισμού, οι οποίες καθοδηγούν τους ανθρώπους προς χυδαίες και αγελαίες συμπεριφορές, απαλείφοντας τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά τους ως ανθρώπινων όντων.


* Αυτό το υπερέχον εγώ μπορεί να υφίσταται μέσα σε παράδοξα σχήματα όπου η εμπειρία της υπεροχής να βιώνεται ακόμα και με την πλήρη υποταγή του σε έναν αρχηγό ή με την απρόσωπη ένταξη σε μια ισχυρή ομάδα.


The ovum of fascism is the presented, hidden, subconscious or unconscious belief in the superiority of the Ego* towards the others.

The uterus incubating fascism is the tolerance of a society towards the belief that there can be humans submitted to other humans through violence or any other means, even by their own will.

The sperm the fertilizes fascism is the admiration towards violence and authority.

Fascism is fed and grown by the teachings of the dominant societies and the idealization of antagonism, which lead people towards vulgarity and gregariousness that eliminate the civilized characteristics of human beings.


* This superior ego may exist through paradox schemes in which the  superiority is experienced even through the complete submission to a leader or through the impersonal participation in a powerful group.

Νίκος Πλουμπίδης

http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/o-ploympidis-ekane-politiki-me-tin-idia-toy-ti-zoi

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CE%BB%CE%BF%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82

Τζόζεφ Ροτμπλάτ

http://tvxs.gr/news/prosopa/tz-rotmplat-o-pyrinikos-epistimonas-poy-eipe-oxi-stin-atomiki-bomba

http://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_Rotblat

Σωτήρης Παρασκευαΐδης / 1.5.1924

http://tvxs.gr/news/taksidia-sto-xrono/i-aimatobammeni-protomagia-toy-1924-kai-i-dolofonia-toy-kommoynisti-sotiri-p

Κίνημα 1ης Μαρτίου 1935

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B1_1%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%AF%CE%BF%CF%85_1935

... Η απόταξη των βενιζελικών αξιωματικών, περισσότερο από κάθε άλλη ενέργεια ή μέτρο της νικήτριας παράταξης, εξουδετέρωσε τα ερείσματα της βενιζελικής παράταξης στο στράτευμα και διευκόλυνε όχι μόνο την παραμονή της αντιβενιζελικής παράταξης στη εξουσία, αλλά και τη σταδιακή δημιουργία μονοκομματικού κράτους. Αποφασισμένη να προχωρήσει στην ολοκληρωτική εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού, από τα βενιζελικά στοιχεία, η κυβέρνηση Τσαλδάρη κατάργησε την ισοβιότητα των δικαστικών και ανέστειλε τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων. Ακόμα, κατάργησε τη Γερουσία, διέλυσε τη Βουλή και προκήρυξε εκλογές Συντακτικής Συνέλευσης για τον Ιούνιο του 1935. ...

Για μια προοδευτική αριστερά

Δεν υπάρχει τίτλος για τον οποίο η συσχέτισή του με το περιεχόμενο που υποτίθεται ότι περιγράφει να υφίσταται εξ ορισμού.
Έτσι, οποιοσδήποτε τίτλος μπορεί να είναι λιγότερο ή περισσότερο παραπλανητικός εφόσον δεν προκύπτει ως αποτέλεσμα αξιολόγησης του πλαισίου που θέλει να περιγράψει.

Λίγα τέτοια παραδείγματα αναντιστοιχίας του τίτλου με το περιεχόμενο είναι οι μεσαιωνικές σταυροφορίες ως προϊόντα της χριστιανικής αδελφοσύνης, η Κίνα και η Βόρειος Κορέα ως Λαϊκές Δημοκρατίες, ο Μουμπάρακ ως σοσιαλιστής και οι στρατιωτικές μονάδες κρατικής βίας εναντίων των πολιτών της Ελληνικής Δημοκρατίας ως Προστάτιδες του Πολίτη.

Σε ένα φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον όπου ίσως τα περισσότερα από τα δεδομένα, καθώς και η αντίληψή μας για αυτά, τροποποιούνται διαρκώς, η συνειδητή ή/και οργανωμένη προοδευτικότητα μπορεί να διατηρεί τον τίτλο της περισσότερο ως μία διαδικασία, ένα πλαίσιο αξιολόγησης δεδομένων και στοχεύσεων υπό διαρκή διαμόρφωση, παρά ως ένα προκαθορισμένο σύστημα κανόνων και μεθόδων.

Η αριστερά παραδοσιακά συσχετίζεται με αυτά τα προτάγματα που διαμορφώνουν την προοδευτικότητα, όπως είναι η ανιδιοτέλεια, η ισότητα και η ειρήνη. Ποιά είναι όμως η μορφή που παίρνουν στην σημερινή συγκυρία τα αιτήματα της προοδευτικότητας και κατά πόσο οι αναλύσεις και οι ενέργειες των αριστερών κινημάτων πηγάζουν και πλαισιώνονται από αυτά τα αιτήματα;

Μερικά ερωτήματα που πολύ πιθανόν μετά από την σχετική ανάλυση να θέσουν σε αμφισβήτηση την σχέση επί μέρους ή και του συνόλου των αριστερών κινημάτων με την προοδευτικότητα είναι τα παρακάτω:
- Πώς προσδιορίζεται για την προοδευτικότητα σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο η έννοια της ανάπτυξης και ποιά είναι η ανάπτυξη που επιδιώκουν τα αριστερά κινήματα;
- Ποιά σχέση μπορεί να έχει η προοδευτικότητα με την εξουσία και τί σηματοδοτεί μια αριστερή διακυβέρνηση;
- Ποιά είναι η σχέση της οικονομικής ανάπτυξης με τον ανταγωνισμό και την διαμόρφωση εξουσιών και πώς στέκονται τα αριστερά κινήματα απέναντι και στα δύο;
- Μπορεί η προοδευτικότητα να αιτιολογήσει ένα καθεστώς επιμέρους ισοτιμιών δηλαδή κάποιοι να είναι μεταξύ τους "περισσότερο ισότιμοι" από ότι με τους υπόλοιπους;
- Αν η συνεργασία και η δημοκρατία αποτελούν θεμελιώδεις επιδιώξεις της προοδευτικότητας ποιά είναι τα βήματα που κάνουν τα αριστερά κινήματα σε αυτή την κατεύθυνση;
- Είναι προοδευτικό το σύνθημα "Όχι στην παγκοσμιοποίηση";
- Είναι προοδευτικό το σύνθημα "Όχι στην αξιολόγηση";
- Ποιός ορίζει ποιοί αποτελούν την "κοινωνική πρωτοπορία" και ποιός εξουσιοδοτεί αυτή την "κοινωνική πρωτοπορία" με αρμοδιότητες;
- Η βία συγκαταλέγεται στις επιλογές της κοινωνικής πρωτοπορίας;
- Ποιά είναι η σχέση της προσφοράς με την διεκδίκηση.

Για αυτά τα ερωτήματα τα αριστερά κινήματα όταν απευθύνονται στην κοινωνία είναι αναγκασμένα να έχουν πειστικές απαντήσεις προκειμένου να πείθουν για την σύνδεσή τους με την προοδευτικότητα. Και αυτό τόσο στο θεωρητικό πεδίο όσο και στο πρακτικό, εξηγώντας και συνδέοντας το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον με το προσωπικό, το κοινοτικό, το εθνικό και το παγκόσμιο. Τα ερωτήματα, επιπλέον, αφορούν τόσο την επιλογή-προβολή των θεμάτων όσο και τις μεθόδους-αφετηρίες ανάλυσής τους.

Η ανάπτυξη
Η έννοια της ανάπτυξης σε οικονομικό επίπεδο ταυτίζεται με αυτές της ισχύος, της επέκτασης και του ανταγωνισμού. Μέχρι σήμερα κάθε κοινωνία που έχει παγιδευτεί στον φαύλο κύκλο ανάπτυξη-ανταγωνισμός, και είναι πλέον λίγο-πολύ ολόκληρη η ανθρωπότητα, εφόσον λειτουργεί σε ένα πεπερασμένο περιβάλλον, με μαθηματική ακρίβεια οδηγείται στην κατάρρευση.
Αφενός λοιπόν, μία προοπτική κατάρρευσης ασφαλώς απέχει πολύ από το να εμπεριέχεται στις στοχεύσεις της όποιας προοδευτικότητας. Αφετέρου, ακόμα και αν η προοπτική της κατάρρευσης φαντάζει μακρινή και εσχατολογική, η ίδια η τροφοδότηση του φαύλου κύκλου οικονομική ανάπτυξη-ανταγωνισμός αποτελεί μια οπισθοδρομική επιλογή αφού η αφετηρία για κάθε ανταγωνισμό είναι η επιδίωξη για κυριαρχία και δημιουργία ανισοτήτων.
Μέσα από αυτή την οπτική το περιεχόμενο που δίνει κάποιος στην έννοια της ανάπτυξης είναι σε άμεση σχέση και διαγράφει τις αντιλήψεις του για τις κοινωνικές σχέσεις μαζί με τις ηθικές και αισθητικές αρχές που τις διέπουν.

Η εξουσία
Αντίστοιχα με την έννοια της ανάπτυξης, έτσι και αυτή της εξουσίας προσωποποιείται σε αυτούς που "αναπτύχθηκαν" με επιτυχία προκειμένου να κυριαρχήσουν σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον το οποίο τους ανταμοίβει με προνόμια επιβολής στους άλλους. Αυτά τα προνόμια επιβολής καθορίζονται από την ισχύ που τους παρέχει το μέγεθος ανάπτυξής τους. Οι εξουσίες εμφανίζουν ως εγγενές χαρακτηριστικό την επιδίωξη διαιώνισης και ισχυροποίησής τους και για αυτό συνήθως η διακοπή τους γίνεται με βίαιο τρόπο από κάποιον ή κάποια ομάδα με περισσότερη ισχύ. Αυτή η εικόνα θυμίζει ολότελα τον ζωικό κόσμο και είναι μια πραγματικά θλιβερή εικόνα όταν πρόκειται για ανθρώπινα όντα με συνείδηση, τα οποία ωστόσο μέσα από τέτοιες συμπεριφορές απαρνούνται την ανθρωπινότητά τους, όπως πολύ χαρακτηριστικά περιγράφει ο Αντρέας Γεωργίου στο Τέλειο Κράτος. Εάν δεχτούμε ότι μπορεί να υπάρχει προοδευτική εξουσία τα ερωτήματα βρίσκονται στο πώς αποκτιέται και κατά πόσο και πώς επιδιώκει την αυτοσυντήρησή της.

Η συνεργασία
Η έννοια της συνεργασίας, με βάση το περιεχόμενο που δώσαμε προηγουμένως στις έννοιες της ανάπτυξης και της εξουσίας, περιορίζεται σε αυτήν του στρατηγικού σχεδιασμού που αποσκοπεί στην διεύρυνση της ισχύος. Έτσι η συνεργασία παρουσιάζεται ως ένα ευκαιριακό εργαλείο που αποβλέπει στην ισχυροποίηση της θέσης προκειμένου να επιτευχθεί η πολυπόθητη κυριαρχία και επιβολή.
Η συνεργατικότητα όμως, όχι μόνο δεν μπορεί να ορίζεται ως ευκαιριακό εργαλείο σε έναν κυριαρχικό κόσμο, αλλά ίσα-ίσα αποτελεί την κύρια έκφραση της ανθρωπινότητας πάνω στην οποία οικοδομήθηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός, η επικοινωνία, ο λόγος, οι ηθικές αξίες και οι νόμοι. Στέκεται δε στον αντίποδα της κυριαρχικότητας, ενώ ολόκληρη η ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού θα μπορούσε να έχει ως τίτλο "η διεύρυνση της ανθρωπινότητας και της συνεργατικότητας έναντι της ζωικότητας και της κυριαρχικότητας στον κόσμο των ανθρώπων".

O λόγος
H εξέλιξή μας ως ανθρώπινων όντων σχετίζεται με την εξελισσόμενη ικανότητά μας να πετυχαίνουμε την συνεργασία μέσα από την επικοινωνία και την ανάπτυξη του λόγου. Ο λόγος εμπεριέχει ως έννοια τόσο την ομιλία όσο και την λογική. Μπορούμε να πούμε πως ο ανθρώπινος κόσμος μας δημιουργήθηκε αλλά και τον αναγνωρίζουμε μέσα από το επίπεδο του λόγου που έχουμε κάθε φορά κατακτήσει σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο.
Η ανθρώπινη ικανότητα της ανάπτυξης του λόγου, ως ομιλία και λογική, είναι το καθοριστικό και αναγκαίο χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φυσιολογίας για την εμφάνιση και ύπαρξη αυτού που ονομάζουμε γενικά προοδευτικότητα.

Η προσφορά
Η προσφορά, και η ανιδιοτέλεια την οποία εκφράζει, αποτελούν χαρακτηριστικά που οι άνθρωποι έχουν αναπτύξει με ιδιαίτερους τρόπους διαμορφώνοντας αντίστοιχα πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Αυτά τα χαρακτηριστικά όσο και εάν φαίνονται παραγκωνισμένα μέσα στον κυρίαρχο πολιτισμικό πλαίσιο όπου η αρπακτικότητα διδάσκεται ως αναγκαία κοινωνική συνθήκη, αναδύονται στην επιφάνεια με επιμονή κλονίζοντας διαρκώς τα θεμέλια του κυρίαρχου πολιτισμού.
Η ανάγκη ενός ανθρώπου να συνυπάρχει προσφέροντας, έχει τις αφετηρίες της σε καθαρά ζωικά χαρακτηριστικά τα οποία, με όρους επιβίωσης του είδους, εξελίχθηκαν ώστε να αποτελέσουν κάποια στιγμή θεμελιώδη αρχή του ανθρώπινου πολιτισμού.
Αυτή η ανάγκη, καθώς εξελίχθηκε ο ανθρώπινος λόγος και η ανθρώπινη συνείδηση, έχει υπερβεί τους όρους επιβίωσης του είδους αποτελώντας πλέον συνειδητή επιλογή κάθε ανθρώπου που στοχάζεται και αναζητά το δίκαιο και την αξιοπρέπεια.
Η προσφορά, οι μικρές και μεγάλες πράξεις ανιδιοτέλειας μέσα από τις πράξεις ανθρώπων που έγιναν γνωστοί ή χάθηκαν στην ανωνυμία, αποτελεί την κορυφαία στιγμή στην ζωή κάθε ανθρώπου και κάθε κοινότητας. Η προσφορά ασφαλώς βρίσκεται στον αντίποδα της διεκδίκησης, εκτός μονάχα εάν τα οφέλη από την διεκδίκηση αφορούν άλλους ανθρώπους ή το σύνολο των ανθρώπων.

Οι μεγαλόπρεποι και διακοσμημένοι όρθιοι πίθηκοι / Ανδρέας Γεωργίου

... Παρόλ' αυτά δυσκολευόμαστε να δεχτούμε ότι ο βασιλιάς Αγαμέμνονας, ή κάποιος άλλος ήρωας της Ιλιάδας, μπορεί να είναι όταν λειτουργεί σαν κυρίαρχος, ένας στολισμένος και οπλισμένος όρθιος πίθηκος ή ένα άλλο διακοσμημένο και "μεγαλόπρεπο" ζώο.
Αλλά, με βάση τα όσα έχουμε πει ως τώρα, αντιδρούμε στην ιδέα αυτή, όχι γιατί δεν είναι έτσι, αλλά γιατί, αν δεχτούμε ότι είναι έτσι, καταρρέει ένα ολόκληρο σύστημα αντιλήψεων που έχει οικοδομηθεί μέσα σε αιώνες συστημάτων κυριαρχίας. Και θ' αρχίσουμε να βλέπουμε με τον ίδιο τρόπο, σαν διακοσμημένους με διάφορα στολίδια και εξαρτήματα όρθιους πίθηκους - και πολλούς άλλους κυρίαρχους και σπουδαίους όλων των εποχών, που έχουμε μάθει να τους θεωρούμε κάτι ανώτερο, να τους θαυμάζουμε, να τους χειροκροτούμε,  να τους υμνούμε και ν'ακούμε παροτρύνσεις να τους  μοιάσουμε - αν δεν το έχουμε ήδη κάνει.
Και ιδιαίτερα στην εποχή μας όπου με την τεράστια διάδοση της τηλεόρασης παρελαύνουν καθημερινά μπροστά στα μάτια μας άπειρες τέτοιες φιγούρες και των δύο φύλων που προσπαθούν να μας καταπλήξουν.

Αλλά αυτό ακριβώς είναι μια από τις επιδιώξεις αυτού του βιβλίου: Να συμβάλει στην κατάρρευση αυτών των αντιλήψεων για ανωτερότητα που επί χιλιάδες χρόνια προσπαθούν να μας μπολιάσουν μ΄αυτές οι διάφοροι διακοσμημένοι ή μη, κυρίαρχοι και οι διάφοροι αξιωματούχοι των συστημάτων κυριαρχίας. ...

- Ανδρέας Γεωργίου, Το τέλειο κράτος: Η νύχτα των ερπετών, Εκδόσεις Γλάρος, 1987, σελίδα 171


The majestic and decorated standing chimpanzees / Andreas Georgiou

... However, we find it hard to accept that king Agamemnon, or any other hero of the Iliad, while behaving as a dominant can be a decorated and armed, standing chimpanzee, or any other decorated and "stately" animal.
Accordingly though to what we've mentioned up to now, we oppose this idea not because it is not true, but because, if we accept that it is true the whole system of perceptions built through centuries of domination systems shall collapse. And then, if this reality reveals to us, we will start to see as standing chimpanzees decorated with ornaments, many more of the dominants and important ones through centuries,  those of who we have been taught to acknowledge as superior, to admire them, applaud, praise, and to follow the urge to be like them, if we haven't already. Especially now that the electronic media present live to us countless figures of this kind, both men and women, trying the most to amaze as.

This is exactly one of the goals of this book: to contribute to the collapse of such perceptions of superiority, that for thousands of years we're been taught by all these, decorated or not, dominants and officials of the domination systems. ...

- Andreas Georgiou, The perfect State: The night of the reptiles, Glaros Publications, 1987, page 171

Οι βιολογικές-εγκεφαλικές παράμετροι

... Το βέβαιο πάντως είναι ότι καμία ουσιαστική πρόοδος στην κατανόηση της ερωτικής ζωής των ανθρώπων δεν θα επιτευχθεί όσο επιμένουμε να αγνοούμε [ή να παραβλέπουμε σκοπίμως!] τις βιολογικές-εγκεφαλικές παραμέτρους που, μαζί με το κοινωνικο-πολιτισμικό περιβάλλον, συνδιαμορφώνουν τις ποικίλες εκδηλώσεις της ερωτικής μας συμπεριφοράς. ...

- Σπύρος Μανουσέλης / Εφημερίδα Συντακτών / 19-20.7.2014

Παράφραση:
Το βέβαιο πάντως είναι ότι καμία ουσιαστική πρόοδος στην κατανόηση της ζωής των ανθρώπων δεν θα επιτευχθεί όσο επιμένουμε να αγνοούμε [ή να παραβλέπουμε σκοπίμως] τις βιολογικές-εγκεφαλικές παραμέτρους που, μαζί με το κοινωνικο-πολιτισμικό περιβάλλον, συνδιαμορφώνουν τις ποικίλες εκδηλώσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς.


Ακόμα από τον Σπύρο Μανουσέλη:
http://katoptro.gr/index.php/endhmo/45-h-
... όπως τονίζει [ο Edelman], «δεν μπορεί να υπάρξει καμία πλήρης επιστήμη, και ασφαλώς καμία επιστήμη των ανθρώπινων όντων, μέχρι να εξηγηθεί η συνείδηση με βιολογικούς όρους». ...

Soldier's Declaration / Siegfried Sassoon

http://www.bbc.com/news/entertainment-arts-28581726

http://en.wikipedia.org/wiki/Siegfried_Sassoon

Soldier's Declaration:
http://www.oocities.org/capitolhill/8103/Sassoon4.html

Εράι Οζέρ / Κυθραία

http://tvxs.gr/news/kosmos/o-toyrkokyprios-poy-anazitei-ellinokyprioys-gia-na-epistrepsei-tin-perioysia-toys

Η οικογενειακή τραγωδία στην Κυθραία.

Primo Michele Levi

http://tvxs.gr/news/%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CF%83%CE%AE%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B1/%CF%80%CF%81%CE%AF%CE%BC%CE%BF-%CE%BB%CE%AD%CE%B2%CE%B9-%CF%8C%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BD%CE%B1%E2%80%99-%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CE%B8%CE%B1-%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5-%CF%80%CE%AC%CE%BB%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CE%B5%CE%B3%CE%AD%CF%81%CE%B8%CE%B7%CF%84%CE%B9

http://en.wikipedia.org/wiki/Primo_Levi

Denis Diderot

http://tvxs.gr/news/san-simera/triakosia-xronia-apo-ti-gennisi-toy-nteni-ntintero

http://en.wikipedia.org/wiki/Denis_Diderot

Oscar Romero

http://en.wikipedia.org/wiki/%C3%93scar_Romero

Not any and every priest has been persecuted, not any and every institution has been attacked. That part of the church has been attacked and persecuted that put itself on the side of the people and went to the people's defense. Here again we find the same key to understanding the persecution of the church: the poor.

—Óscar Romero, Speech at the Université catholique de Louvain, Belgium, Feb. 2, 1980.

Τα θεμέλια και το πρόβλημα ηθικής

1. Τα θεμέλια

Τι είδους θεμέλια χρειάζεται η προοδευτικότητα για να οικοδομεί τις θέσεις της;

Όταν αναζητούμε τους στόχους και τα μέσα τις προοδευτικότητας είναι το ίδιο να δεχτούμε ως αφετηρία πως, "οι άνθρωποι είμαστε ζωντανοί οργανισμοί σε εξέλιξη όπως και οποιοσδήποτε άλλος οργανισμός" με το πως, "οι άνθρωποι είμαστε το κορυφαίο δημιούργημα ενός υπερφυσικού όντος και τελικός προορισμός της φύσης ολόκληρης";

2. Πρόβλημα ηθικής

Η ανθρωπότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με κρίση ηθικής και όχι οικονομίας. Το πρόβλημα της ανισότητας δεν προέρχεται από κάποια αδυναμία να μοιράζεται δίκαια ο πλούτος της γης, αλλά από την επιλογή που έχουμε κάνει ως ανθρωπότητα να δεχόμαστε πως κάποιοι άνθρωποι μπορούν να συγκεντρώνουν πλούτο σε μεγέθη που τους είναι ολότελα άχρηστα ακόμη και αν με αυτό τον τρόπο οδηγούνται στην εξαθλίωση εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι.

European Securities and Markets Authority

http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/etsi-moirazoyn-tin-eyropi

Srebrenica, 1995.07.11

http://www.thepressproject.gr/article/65572/1171995-Min-ksexnas-ti-Sremprenitsa

http://en.wikipedia.org/wiki/Srebrenica_massacre

Ισοτιμία, συνεργασία, επικοινωνία, ορθός λόγος

Η ισοτιμία, η συνεργασία, η επικοινωνία και ο ορθός λόγος αποτελούν έννοιες συνυφασμένες με το περιεχόμενο της προοδευτικότητας. Αποτελούν δε ταυτόχρονα, και ως ενιαίο σύνολο, τόσο τον σκοπό όσο και το μέσον για την επίτευξή του.

Κάθε μία από αυτές τις έννοιες βρίσκεται διαρκώς σε διαδικασία διαμόρφωσης από τους φορείς της, ενώ την ίδια στιγμή αυτή η διαδικασία διαμορφώνει αυτούς τους ίδιους τους φορείς.

Russel-Einstein Manifesto

‘In view of the fact that in any future world war nuclear weapons will
certainly be employed, and that such weapons threaten the continued existence
of mankind, we urge the governments of the world to realise, and to acknowledge
publicly, that their purpose cannot be furthered by a world war, and we urge
them, consequently, to find peaceful means for the settlement of all matters of
dispute between them.’

http://www.spokesmanbooks.com/Spokesman/PDF/85russein.pdf

http://en.wikipedia.org/wiki/Russell%E2%80%93Einstein_Manifesto

Η κρίσιμη στιγμή

Υπάρχει μια κρίσιμη στιγμή όπου ακόμα και αν τα πάντα δείχνουν πως βρίσκονται σε κατάσταση πλήρους αποσύνθεσης, ξαφνικά, με ελάχιστη ενέργεια, βρίσκονται σαν να έχει προϋπολογιστεί σε νέες θέσεις οι οποίες διαμορφώνουν μια ολότελα νέα εικόνα και ένα νέο περιβάλλον. Αν δυσκολευόμαστε να διακρίνουμε τέτοιες στιγμές στην Ιστορία των ανθρώπων μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε με ευκολία σε μία παρτίδα σκάκι, στα 11 μετακινούμενα ψηφία σε έναν κάναβο 4 επί 4, και στον κύβο του Rubik.

Σε μία κατάσταση πλήρους αποσύνθεσης μπορεί να ελλοχεύουν οι παράγοντες οι οποίοι, έχοντας διαμορφωθεί τυχαία ή από συνειδητές προσπάθειες με μία ελάχιστη μετατόπιση, να είναι ικανοί να συνθέσουν μια νέα, τελείως διαφορετική από την μέχρι πρότινος, κατάσταση.

Στο πλαίσιο της φύσης μετά από κάθε κρίσιμη στιγμή διαμορφώνεται μια νέα πραγματικότητα που καθορίζεται εξολοκλήρου από την τυχαίες διεργασίες και προϋποθέσεις που διαμορφώθηκαν με εξίσου τυχαίο τρόπο. Στα ανθρώπινα παίγνια η τύχη ελαχιστοποιείται και η νέα πραγματικότητα προκύπτει ως προϊόν συνειδητών προσπαθειών. Στην Ιστορία των ανθρώπων τόσο οι διεργασίες όσο και οι προϋποθέσεις διαμορφώνονται τόσο από την τυχαιότητα όσο και από συνειδητές προσπάθειες.

Είναι ασφαλώς απίθανο η τυχαιότητα να λειτουργεί συστηματικά υπέρ της προόδου με τον τρόπο που αντιλαμβάνεται η ανθρώπινη συνείδηση την πρόοδο. Έτσι αυτή η ευθύνη, η συνειδητή διαμόρφωση δηλαδή των προϋποθέσεων που σε μια κρίσιμη στιγμή θα μεταμορφώσουν τον κόσμο προς όφελος της προόδου, βαραίνει αυτούς που αποζητούν την πρόοδο.

Η πραγματικότητα που βιώνουμε σήμερα παρουσιάζει πολλά από τα χαρακτηριστικά που σε άλλες περιπτώσεις της ιστορίας των ανθρώπων οδήγησαν στις κρίσιμες στιγμές που με την σειρά τους καθόρισαν την κοινωνική πραγματικότητα για μεγάλα χρονικά διαστήματα που ακολούθησαν. Δηλαδή, είναι πολύ πιθανό αυτή την στιγμή να βρισκόμαστε κοντά στην κρίσιμη στιγμή κατά την οποία η θέση που θα πάρει το κάθε δεδομένο θα διαμορφώσει την νέα πραγματικότητα.

Η νέα πραγματικότητα θα καθοριστεί από τις προϋποθέσεις που διαμορφώνονται από καιρό και μέχρι την στιγμή που θα προκύψει αυτή η κρίσιμη στιγμή. Η ανθρώπινη αλαζονεία που χαρακτηρίζει ορισμένους ανθρώπους και που έχει την βάση της στην νοητική αδυναμία που χαρακτηρίζει όλους τους ανθρώπους και μας υπαγορεύει να πιστεύουμε πως ο κόσμος δομείται από αυτά που μπορούμε να αντιληφθούμε ή ακόμα χειρότερα από αυτά που επιθυμούμε, τους οδηγεί να πιστεύουν και να ενεργούν σαν να κατείχαν την γνώση των συστατικών που χρειάζονται για να κατευθύνουν την πορεία του κόσμου.

Όσο όμως κι αν είναι βέβαιο πως οι άνθρωποι μπορούμε να επιδρούμε στην πορεία του κόσμου μας, άλλο τόσο είναι βέβαιο πως το είδος και το μέγεθος της επίδρασης, καθώς και η πορεία που θα πάρει τελικά ο κόσμος εξαρτώνται από παράγοντες που σε μεγάλο βαθμό παραμένουν ανεξέλεγκτοι από την θέληση και τους σχεδιασμούς μικρών ή μεγάλων ομάδων. Καθώς η πραγματικότητα μοιάζει να προσπαθεί να κρύβει την συνθετότητά της, οι προοδευτικοί άνθρωποι είναι υποχρεωμένοι να αναζητούν και να μελετούν διαρκώς όσα από τα στοιχεία της πραγματικότητας είναι σε κάθε στιγμή, ή μπορούν να γίνουν, εμφανή. Σε αυτή την διαδικασία, η αξιοποίηση της λογικής στο μεγαλύτερο δυνατό εύρος της και η αποφυγή των παραμορφώσεων που προκαλεί το πώς θέλουμε να κατανοούμε τα σημάδια της πραγματικότητας ή και το πώς θέλουμε να βλέπουμε το ίδιο το σχήμα της, είναι μια δύσκολη δοκιμασία για κάθε άνθρωπο και κάθε ομάδα.

Η ευφορία στον ΣΥΡΙΖΑ και η ελληνική πραγματικότητα

Η εκλογική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ έχει προκαλέσει μια διάχυτη ευφορία στα στελέχη, τους ψηφοφόρους αλλά και ένα μεγάλο κομμάτι που προσδοκά σε μία έξοδο από τον τεχνητό μονόδρομο της κοινωνικής οπισθοδρόμησης. Μοιάζει αυτός ο κόσμος να αισθάνεται πως η ελληνική κοινωνία βρίσκεται ένα βήμα πριν την ανάληψη της εξουσίας από την αριστερά και αυτή η αριστερά θα αποτελέσει μια ισχυρή δύναμη προόδου για την κοινωνία.

Είναι δύσκολο χωρίς ενδελεχή μελέτη να ισχυριστεί κάποιος ότι αυτή η ευφορία είναι βάσιμη ή αβάσιμη, ωστόσο υπάρχουν ορισμένα εμφανή σημάδια από τα οποία κανείς δεν μπορεί να αποστρέφει το βλέμμα.

α. Το όραμα της ευμάρειας. Το κυριαρχικό πρότυπο κοινωνίας, προκειμένου να συντηρείται είναι υποχρεωμένο να επιδιώκει την μεγέθυνση-"ανάπτυξη", τον ανταγωνισμό, την αρπαγή και λεηλάτηση φυσικών και ανθρώπινων πόρων. Η επιλογή μιας κοινωνίας να συντηρεί ένα τέτοιο πρότυπο είναι πολιτισμική και έχει την βάση της στην ηθική. Η διεκδίκηση μιας τέτοιας ποσοτικής ευμάρειας διαφαίνεται ότι αποτελεί αδιέξοδο τόσο για την ελληνική κοινωνία όσο και για την παγκόσμια.
Παρ΄όλα αυτά εξακολουθεί να είναι η υπόσχεση ή η διεκδίκηση μιας τέτοιας ποσοτικής ευμάρειας το κύριο "εργαλείο" διεκδίκησης της εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ. Πέρα από το αν είναι εφικτό ή όχι να επιτευχθεί εκ νέου μια τέτοια ευμάρεια το ερώτημα αφορά το κατά πόσο ένα τέτοιο αίτημα έχει λόγο να εντάσσεται στις επιδιώξεις της προοδευτικότητας.

Είναι διατεθειμένη η ελληνική κοινωνία να μοιραστεί με δίκαιο τρόπο τα λίγα που τις απομένουν για να σταθεί ξανά στα πόδια της ανεξάρτητη και αξιοπρεπής; Εξακολουθεί να είναι τεμαχισμένη σε αντιπαλόμενες συντεχνίες που ως πελάτες στρέφονται στις εκάστοτε εξουσίες προσβλέποντας σε ιδιαίτερα προνόμια; Υπάρχουν διαμορφωμένοι συσχετισμοί και ευρείες συμμαχίες που θα οδηγήσουν την κοινωνία σε μια επιλογή που να αποσκοπεί στην ποιοτική και όχι στην ποσοτική ευμάρεια με βάση τις πολιτισμικές και ηθικές αρχές της ισοτιμίας και της συνεργασίας;

β. Η συνεργασία ως σκοπός και μέσον της προοδευτικότητας. Μια κοινωνία δεν προχωρά προς την δημοκρατία όταν διοικείται από "ειδικούς" και από αυτούς που "ξέρουν" αλλά αντίθετα, σε κάθε τέτοια περίπτωση, κατευθύνεται ολοταχώς προς την ολιγαρχία και την απολυταρχία. Επιπλέον, κάθε εξουσία είτε βασίζεται στην οικονομική δύναμη, είτε στα όπλα, είτε στην τεχνογνωσία, είτε σε ιδεοληψίες, είτε ακόμα και σε σύμβολα, με έναν παράδοξο ενίοτε και αυτοκαταστροφικό τρόπο, αργά ή γρήγορα περιορίζει τις επιδιώξεις της στην μία και μόνη που είναι η αυτοσυντήρησή της. Όμοια σαν να πρόκειται για έναν ζωντανό οργανισμό που φροντίζει για την επιβίωσή του. Αυτή η αντίληψη υπάρχει διάχυτη σε σημαντικό αριθμό ανθρώπων αποτρέποντας την συστράτευση τους με οποιαδήποτε δύναμη δεν είναι ικανή να ανάγει την συνεργασία όχι απλά ως ένα ευκαιριακό μέσο για την επίτευξη του ενός ή του άλλου στόχου, αλλά ως τον ίδιο τον τελικό στόχο της.

Αυτή η αντίληψη που αντιμετωπίζει με καχυποψία κάθε δύναμη η οποία στο όνομα της προοδευτικότητας αποζητά την κατάκτηση της εξουσίας, πέρα από τις εμπειρικές αφετηρίες της, σχετίζεται και με το ίδιο το περιεχόμενο της προοδευτικότητας. Η προοδευτικότητα από την αρχή του ανθρώπινου πολιτισμού υπάρχει ως η δύναμη που επιδιώκει την αποδυνάμωση ή και την ακύρωση της εκάστοτε εξουσίας και την αντικατάστασή της από την συνεργασία μεταξύ ισότιμων ανθρώπων.

Σήμερα ανεξάρτητα από το βάθος, το εύρος ή την ειλικρίνεια των προσπαθειών που γίνονται στην κατεύθυνση της συνεργασίας μεταξύ των αριστερών δυνάμεων, η πραγματικότητα είναι πως αυτές οι δυνάμεις αδυνατούν να συγκροτήσουν κοινά μέτωπα για την επίτευξη μικρών ή μεγάλων επιδιώξεων.
Αυτή η συνθήκη φανερώνει πως αν και το αριστερό κίνημα ενδεχομένως να βρίσκεται κοντά στην ανάληψη της εξουσίας στην πραγματικότητα δεν έχει πετύχει μία ισχυρή θεμελίωση πάνω στην οποία θα μπορούσε να ορθωθεί για να οδηγήσει την κοινωνία σε ριζοσπαστικές αλλαγές. Οι συνέπειες δε από την ανάληψη της εξουσίας από ένα αδύναμο κίνημα σε κάθε περίπτωση πρέπει να αποτελούν αντικείμενο διερεύνησης.

γ. Η λογική ως εργαλείο. Η λογική δεν υπάρχει ως μία στατική έννοια αλλά μπορεί να διευρύνεται μαζί με την διεύρυνση των γνώσεών μας για τον κόσμο και μαζί με την εξάσκησή μας στο πεδίο της διαλεκτικής. Όταν οι άνθρωποι δεν επιδιώκουν την διεύρυνση των γνώσεών τους και δεν εξασκούνται στην διαλεκτική τότε ο κόσμος βυθίζεται στο σκοτάδι των αυθαίρετων πεποιθήσεων και των ενστίκτων.
Πολλοί άνθρωποι εξασκούνται με πολλούς και διάφορους τρόπους στην κατανόηση και διατύπωση του κόσμου έχοντας ως εργαλείο την λογική, αναπτύσσοντας έτσι κριτική σκέψη για μία σειρά πρακτικών και θεωρητικών θεμάτων. Ταυτόχρονα πολλοί άνθρωποι, αν όχι όλοι, ακόμα και όσοι εξασκούνται στην χρήση της λογικής, ρέπουν προς την εμμονή σε παγιωμένες απόψεις και πεποιθήσεις τις οποίες δεν είναι εύκολα διατεθειμένοι να απαρνηθούν.

Οι άνθρωποι που επιδιώκουν την πρόοδο δεν χρειάζονται την λογική μόνο για να προσεγγίζουν καλύτερα την πραγματικότητα και για να κάνουν πιο εύστοχους σχεδιασμούς, κάτι που μπορούν άλλωστε να κάνουν και αυτοί που επιδιώκουν την οπισθοδρόμηση. Η προοδευτικότητα χρειάζεται την διάχυση της λογικής και της διαλεκτικής σε όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους γιατί μόνον τότε μπορεί να βρίσκει στις προσπάθειές της πραγματικούς συμμάχους-συνεργάτες αντί για οπαδούς ή πιστούς. Αυτή είναι μια θεμελιώδης διαφοροποίηση της προοδευτικότητας από την οπισθοδρομικότητα αλλά και ένα μέτρο αξιολόγησης κάθε δύναμης που δρα στο όνομα της προόδου.
Έτσι η προοδευτικότητα διατυπώνεται και προσδιορίζεται αναγκαστικά μέσα από την χρήση της λογικής γνωρίζοντας ότι μέσα από μια τέτοια διαδικασία οποιαδήποτε νέα τεκμηρίωση μπορεί να αναιρέσει τις μέχρι πρότινος βεβαιότητές της. Η δυνατότητα όμως να αναιρεί τις βεβαιότητές της όταν παρουσιάζονται νέα δεδομένα, νέες τεκμηριώσεις, ή και νέα ηθικά προτάγματα, είναι ο μόνος τρόπος για να μην αναιρείται ο πυρήνας που την ορίζει ως προοδευτικότητα.

Η λογική αποτελεί ένα αναγκαίο εργαλείο, το απαραίτητο μέσον για την κατανόηση του κόσμου και την ανάπτυξη της ανθρώπινης νόησης. Εκτός από μέσον όμως αποτελεί ταυτόχρονα στόχο της προοδευτικότητας μόνο εν μέρει, καθώς η ανάπτυξη της λογικής δεν προαπαιτεί ούτε και περιέχει τις νοητικές διεργασίες της συνείδησης από τις οποίες πηγάζει η ηθική και ο πολιτισμός. Έτσι, ενώ η ανάπτυξη της ισοτιμίας και της συνεργασίας αποτελεί για την προοδευτικότητα την ίδια στιγμή τόσο τον στόχο όσο και το μέσον, δεν ισχύει το ίδιο για την ανάπτυξη της λογικής.
Η μονοδιάστατη ανάπτυξη της ανθρωπότητας με μόνο εργαλείο την χρήση μιας λογικής απελευθερωμένης από την συνείδηση, μοιάζει να περιέχει ένα ισχυρό ενδεχόμενο να υποβιβάσει την νόηση σε ένα εργαλείο ανταγωνισμού όμοιο με αυτά που διαθέτουν πολλά από τα ζώα, αλλά με υπερπολλαπλάσια ισχύ.

Δημοσθένης Βουτυράς

http://www.sarantakos.com/kibwtos/mazi/Bouturas-diigimata.htm#λυπάσαι

Attica

http://en.wikipedia.org/wiki/Attica_Prison_riot

http://en.wikipedia.org/wiki/Sam_Melville

Elliott Barkley

mohammad ali poem
http://www.youtube.com/watch?v=cSj8W8IzphI

Προοδευτικότητα

Σε έναν κόσμο που διαρκώς μεταβάλλεται

Καθώς οι άνθρωποι μαζί με τον κόσμο που διαμορφώνουμε, για όσο θα υπάρχουμε θα βρισκόμαστε σε διαρκή κίνηση και εξέλιξη, οι όροι της μεταξύ μας συνύπαρξης θα αποτελούν αντικείμενο συνεχούς αντιπαράθεσης. Τα χαρακτηριστικά αυτής της αντιπαράθεσης μεταβάλλονται αναλόγως του πολιτισμικού και τεχνολογικού επιπέδου στο οποίο κάθε φορά βρίσκεται μια κοινωνία ή ένα σύνολο κοινωνιών.
Αφού δε, ποτέ δεν πρόκειται να υπάρξουν στατικοί άνθρωποι και στατικές κοινωνίες, αντίστοιχα ούτε πρόκειται ποτέ να υπάρξουν ιδανικοί άνθρωποι και ιδανικές κοινωνίες που θα καταφέρουν να διευθετήσουν οριστικά όλες τις ανθρώπινες και κοινωνικές αντιφάσεις.

Αποδεχόμενοι αυτήν την δυσάρεστη διαπίστωση, πώς θα μπορούσαμε να προσεγγίσουμε και να ορίσουμε το περιεχόμενο των επιδιώξεων της προοδευτικότητας;
Καθώς η ίδια η αντιπαράθεση μεταξύ των ανθρώπων δεν θα μπορούσε ποτέ να εξαλειφθεί, η προοδευτικότητα έχει κατά κάποιο τρόπο την ευθύνη, εκτός από το να αναζητά και να αναδεικνύει το εύρος των αιτιών που προκαλούν τις αντιπαραθέσεις αποσκοπώντας στην ελαχιστοποίησή τους, επιπλέον, να αναζητά τρόπους που θα επιφέρουν την τροποποίηση και εξέλιξη των ποιοτικών χαρακτηριστικών αυτών των αντιπαραθέσεων.

Άνθρωποι και μυρμήγκια

Αν αξιολογήσουμε την ανθρωπότητα σε μία εξελικτική κλίμακα με βάση τα χαρακτηριστικά των αντιπαραθέσεων στο εσωτερικό της, θα διαπιστώσουμε με έκπληξη ότι ταυτόχρονα συμβαίνουν αντιπαραθέσεις που μπορούν να τοποθετηθούν σε ένα ιδιαίτερα εξελιγμένο στάδιο με επίκεντρο τον λόγο, μαζί με άλλες που έχουν ως επίκεντρο την επιθετικότητα, την βία και τον φόνο, και οι οποίες μπορούν να τοποθετηθούν στο στάδιο που βρίσκονται εξελικτικά κατώτερα όντα, όπως για παράδειγμα τα μυρμήγκια. Με λίγα λόγια το ανθρώπινο είδος, το οποίο ως μέλη του μας εντυπωσιάζει αυτάρεσκα με τα επιτεύγματά του, συχνά εμπλέκεται σε αντιπαραθέσεις που φέρουν πανομοιότυπα χαρακτηριστικά με αυτά των αντιπαραθέσεων "κατώτερων" εξελικτικά όντων. Και πιο απλά ακόμα, συχνά μέσα από τους τρόπους που αντιπαρατεθόμαστε φανερώνουμε ένα επίπεδο νόησης που δεν διαφέρει από αυτό των μυρμηγκιών, πέρα από το γεγονός ότι η ανθρώπινη βαναυσότητα μπορεί να ξεπεράσει κατά πολύ αυτή των μυρμηγκιών ή και οποιουδήποτε άλλου ζώου.[1]

Διαμορφώνουμε έτσι μια παράδοξη συνθήκη η οποία περιλαμβάνει ταυτόχρονα ακραία αντιφατικά χαρακτηριστικά:
Από την μία χρησιμοποιείται από τους ανθρώπους ο λόγος και η επικοινωνία σε πολύ υψηλά επίπεδα, αποδεικνύοντας την πρόοδο της ανθρωπότητας όσο αφορά τις διανοητικές της ικανότητες.
Από την άλλη, σε πολλές περιπτώσεις αντιπαραθέσεων, χρησιμοποιείται η ισχύς ως αναπόφευκτο κριτήριο. Με την αποδοχή της ισχύος ως κριτηρίου, αυτόματα η νόηση των ανθρώπων υποβιβάζεται στο επίπεδο της νόησης του μυρμηγκιού καθώς η ανθρώπινη ευφυία υποβιβάζεται σε ένα εργαλείο ανταγωνισμού και ένα φονικό χάρισμα αντίστοιχο με τα δυνατά δόντια του λιονταριού ή τους χαυλιόδοντες του ελέφαντα.

Οι δυνατότητες της συνείδησης ως εργαλείο ποιοτικής διαφοροποίησης και εξέλιξης

Προκύπτει εδώ το συμπέρασμα πως είναι ανώφελο να αξιολογούμε την πορεία μας ως ανθρωπότητα με βάση τα ποσοτικά χαρακτηριστικά που αναπτύσσουμε. Δηλαδή, μπορεί μέσα σε λίγες χιλιάδες χρόνια να φτιάξαμε σπαθιά και βαλίστρες και μέσα σε λίγες δεκαετίες να φτιάξαμε διηπειρωτικούς πυραύλους, ωστόσο η ταχύτητα ανάπτυξης αυτών των εργαλείων δεν τα διαφοροποιεί ποιοτικά από τους χαυλιόδοντες του ελέφαντα οι οποίοι αναπτύσσονταν επί εκατομμύρια χρόνια, κυρίως όμως, το σημαντικότερο, η επίδειξη και κατοχή φονικής ισχύος όχι μόνο δεν μας διαφοροποιεί αλλά ίσα-ίσα μας εξισώνει με κατώτερους και κατώτατους ζωικούς οργανισμούς καθώς δεν περιέχει καμμιά ποιοτική διαφοροποίηση.

Η ποιοτική διαφοροποίηση των ανθρώπων από τα άλλα όντα βρίσκεται στο γεγονός πως συνειδητά, μέσα από την νοητική διεργασία του λόγου και της επικοινωνίας, μπορούμε να διαμορφώνουμε κανόνες προκειμένου να ελαχιστοποιούμε τις αντιπαραθέσεις και μαζί τους καταστροφικούς κινδύνους που επιφέρουν. Αυτή η προσπάθεια αποτελεί την αφετηρία και το θεμέλιο του ανθρώπινου πολιτισμού, θα μπορούσαμε δε να πούμε πως το ενδιαφέρον των ανθρώπων για την ελαχιστοποίηση των αντιπαραθέσεων συνιστά πλέον ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του είδους, όπως σε κάποιο άλλο είναι η γούνα ή η νυχτερινή όραση. Αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, μοιάζει να εξελίσσεται συνεχώς φανερώνοντας την δυναμική του ακόμα και σε όλη περίοδο των πολύ πρόσφατων χιλιετιών κατά τις οποίες η υποδούλωση ειρηνικών και συνεργατικών ανθρώπων και κοινοτήτων, διαμόρφωσε κοινωνικές σχέσεις που βασίζονται στο δίπτυχο της ισχύος και της μεγέθυνσης μέσα από την αντιπαράθεση και την επιβολή.

Η ισοτιμία και η συνεργασία

Η επιδίωξη ισοτιμίας και η ανάπτυξη της συνεργασίας υπήρξαν και συνεχίζουν να είναι ο βασικός όρος για την ελαχιστοποίηση των αντιπαραθέσεων. Αποτέλεσαν και αποτελούν την κύρια επιδίωξη όσων σε όλη την πορεία της ανθρωπότητας οραματίστηκαν έναν ειρηνικό κόσμο όπου οι άνθρωποι θα ζουν με αξιοπρέπεια.

Η επικοινωνία και ο λόγος

Η επικοινωνία αναπτύχθηκε μέσα από την προσπάθεια για την επίτευξη της συνεργασίας και της ισοτιμίας, από το ξεκίνημα δε αυτής της προσπάθειας αποτελεί τον κύριο φορέα αυτής της προσπάθειας. Η ανάπτυξη της επικοινωνίας εξελίχθηκε μαζί με την ανάπτυξη της συνεργασίας και των κανόνων συνύπαρξης διατηρώντας με την εξέλιξη των ανθρώπων και των κοινωνιών μια σχέση αλληλεπίδρασης. Ειδικά όσο αφορά την λεκτική επικοινωνία, η διαμόρφωση του ορθού λόγου, των επιστημών και της φιλοσοφίας φανέρωσε την μοναδική ικανότητα των ανθρώπων να απελευθερώνονται από το νοητικό σκοτάδι της ζωικής κατάστασης, να αναζητούν την θέση τους στον κόσμο, και να ορίζουν οι ίδιοι το περιεχόμενο της ύπαρξης και της συνύπαρξής τους.

Προοδευτικότητα

Η ισοτιμία, η συνεργασία[2], η επικοινωνία και ο ορθός λόγος διαμορφώνουν ένα αδιαίρετο ενιαίο σύνολο επιδιώξεων το οποίο περιγράφει το περιεχόμενο της προοδευτικότητας. Αν δεχτούμε ότι το κεντρικό πρόταγμα για την προοδευτικότητα είναι ένας ειρηνικός κόσμος όπου οι άνθρωποι θα ζουν με αξιοπρέπεια, μια άλλη περιγραφή θα μπορούσε να είναι "ο κόσμος όπου οι άνθρωποι μέσα από την επικοινωνία και τον ορθό λόγο θα αναπτύσσουν την ικανότητα να συνεργάζονται σε βάση ισοτιμίας και αλληλοσεβασμού".

Σκοπός και μέσον ταυτόχρονα

Σε έναν κόσμο που διαρκώς μεταβάλλεται κάθε ιδανικός στόχος αναπόφευκτα απομακρύνεται ολοένα ακόμα και όταν νομίζουμε πως τον προσεγγίζουμε.
Ευτυχώς χωρίς αμφιβολία, είναι αδύνατον τόσο να κατανοήσουμε το πλήρες εύρος των παραγόντων που επιδρούν στις επιλογές των ανθρώπων και των κοινωνιών, όσο και να κατευθύνουμε αυτές τις επιλογές με βεβαιότητα.
Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο δυνατοτήτων γίνεται φανερό πως, τελικός σκοπός για την προοδευτικότητα είναι η ίδια η διαδικασία για την επίτευξή του. Δηλαδή σκοπός και μέσον ταυτίζονται, ορίζοντας μια ενεργητική διαδικασία που συμβαίνει στο παρόν και η οποία, με τις επιλογές και τις ενέργειες των προοδευτικών ανθρώπων, αποσκοπεί στην διατύπωση και την επίδραση της προοδευτικότητας στο παρόν και το μέλλον.




Σημειώσεις

[1] Καθώς η διαδικασία που ονομάζουμε εξέλιξη δεν συντελείται με έναν γραμμικό και στοχευμένο τρόπο αλλά τις περισσότερες φορές ακολουθεί με τυχαίο τρόπο δυνατότητες που επίσης διαμόρφωσε η τυχαιότητα, έτσι και η εξέλιξη του ανθρώπινου εγκεφάλου αποτελείται από διαμερίσματα τα οποία δημιουργήθηκαν σε, μεταξύ τους, απίθανα απομακρυσμένες χρονικές στιγμές της εξέλιξης, προκειμένου να εξυπηρετούν απίθανα διαφορετικές ανάγκες. Η επικοινωνία μεταξύ αυτών των εγκεφαλικών διαμερισμάτων μπορεί να είναι από ανύπαρκτη μέχρι ιδιαίτερα προβληματική, πράγμα που αντικατοπτρίζεται στις ενίοτε αντιφατικές και ασταθείς συμπεριφορές του καθενός μας και συνολικά στην εικόνα του κόσμου που φτιάχνουμε.  

[2] Η συνεργασία μεταξύ ισότιμων και ελεύθερων ανθρώπων αν και ίσως έχει τα ίδια κίνητρα με την συνεργασία μεταξύ των μελών ενός οργανισμού μυρμηγκοφωλιάς ή μεταξύ των κυττάρων του ανθρώπινου σώματος παρουσιάζει μια καθοριστική διαφοροποίηση. Η συνεργασία μεταξύ ισότιμων και ελεύθερων ανθρώπων αν και ασφαλώς έχει την αφετηρία της στην ικανοποίηση των αναγκών τους διαμορφώνεται ωστόσο με όρους οι οποίοι αποτελούν επιλογές της ατομικής και συλλογικής συνείδησής τους.

Νόηση

Μερικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης νόησης:

- Μπορούμε να μαθαίνουμε αδιάκοπα.

- Η γνώση και οι ιδέες μπορούν να διασπείρονται από άνθρωπο σε άνθρωπο με ταχείς ρυθμούς.

- Τείνουμε να εμμένουμε σε υφιστάμενες πεποιθήσεις και πίστεις αντιδρώντας στην γνώση και την λογική.

- Μιμούμενοι νοιώθουμε περισσότερο ασφαλείς.

- Δεν υπάρχει όριο στην αθλιότητα ή στο μεγαλείο των επιλογών που μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος.

Ο ουτοπικός κόσμος των Πολιτικών Πραγματιστών

Ο ανθρώπινος πολιτισμός, η ηθική και οι νόμοι ξεκινούν την διαδρομή τους την στιγμή που γίνεται αντιληπτό από την συνείδηση κάποιων ανθρώπων ότι οι ανισότητες δημιουργούν καταστροφικές αντιθέσεις οι οποίες πρέπει να εξαλειφθούν προκειμένου να μπορούν να ζουν ειρηνικά και με ασφάλεια.
Αυτή η θέση διατυπώνεται αναλυτικά στο έργο του Φρόυντ Τοτέμ και Ταμπού το οποίο αν και αποτελεί έναν σημαντικό σταθμό της ανθρώπινης διανόησης παραμένει αναξιοποίητο από τις δυνάμεις της προοδευτικότητας. Το πιο πιθανό είναι πως αυτή η παράβλεψη δεν είναι τυχαία καθώς σε αυτό το έργο του ο Φρόυντ δομεί έναν λόγο ο οποίος είναι σε θέση να κλονίσει τα θεμέλια όλων των κυρίαρχων αντιλήψεων για την οργάνωση των ανθρώπινων κοινωνιών και την εξουσία. [1]

Μια τέτοια εθελοτυφλία αποτελεί την προϋπόθεση και για την διαμόρφωση, διατύπωση και επιβολή της ουτοπίας των Πολιτικών Πραγματιστών. [2]

Οι Πολιτικοί Πραγματιστές αποδεχόμενοι την Ισχύ ως βασικό ρυθμιστή των ανθρώπινων και κοινωνικών σχέσεων αντιλαμβάνονται το ανθρώπινο είδος εγκλωβισμένο εξολοκλήρου μέσα στα όρια της ζωικότητάς του. Αρνούνται έτσι να αναγνωρίσουν τόσο την σημασία που έχουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ανθρωπινότητας για την εξέλιξη του είδους (όπως π.χ. ο λόγος, η κρίση, η διαπραγμάτευση και η συνεργασία), όσο και τις καταστροφικές συνέπειες που επιφέρει η απαξίωση αυτών των χαρακτηριστικών.

Οι Πολιτικοί Πραγματιστές έχουν ως θεμέλιο της θεωρίας τους το τρίπτυχο της Ισχύος, της Ανάπτυξης-Μεγέθυνσης και της απαξίωσης των ανθρωπιστικών θεωριών. Είναι πραγματικά αστείο όμως το γεγονός πως αυτοί που αναφέρονται στον Πραγματισμό διατυπώνουν μια πραγματικά απίθανη ουτοπία που, εκτός από την κακογουστιά της, αναπόφευκτα επιφέρει δυστυχία και εγκυμονεί κάθε είδους καταστροφικούς κινδύνους.

Η συγκέντρωση Ισχύος ούτε διαμόρφωσε ποτέ ούτε και μπορεί να διαμορφώσει περιβάλλον ασφαλούς διαβίωσης με ουσιαστική διάρκεια. Η διατάραξη της ασφάλειας εμπεριέχεται στην ίδια την αποδοχή ότι η Ισχύς μπορεί να αποτελεί λιγότερο ή περισσότερο κοινή και, οπωσδήποτε, καθολικά αποδεκτή επιδίωξη. Με έναν παράδοξο τρόπο ο ευδαιμονικός θαυμασμός προς την συσσώρευση Ισχύος αποκρύπτει την δυστυχία που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα επιφέρει αυτή η συσσώρευση. Αξίζει να αναλογιστούμε τις περιγραφές από τον Θουκυδίδη των αλαζονικών λόγων και έργων των Αθηναίων προς τους Μήλιους σε αντιπαράθεση με τις περιγραφές από την καταστροφή του Αθηναϊκού στρατού στην Σικελία, ή να αναλογιστούμε την εικόνα των εγκλωβισμένων Αθηναίων, μαζί και του Περικλή, να αποδεκατίζονται από λοιμό κάτω από τον νεοανεγερθέντα αστραφτερό Παρθενώνα.

Η Ανάπτυξη-Μεγέθυνση αποτελεί το μόνο εργαλείο στην διάθεση όσων μέσα σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον επιδιώκουν την συγκέντρωση Ισχύος και την κυριαρχία πάνω σε ανθρώπους και φυσικούς πόρους. Δεν θα ήταν υπερβολή να συσχετίζουμε άμεσα την έννοια της Ανάπτυξης-Μεγέθυνσης με αυτήν της Αρπαγής-Κλοπής καθώς είτε αφορά το φυσικό περιβάλλον είτε ανθρώπινες οντότητες η Ανάπτυξη-Μεγέθυνση εδραιώθηκε με την βία της πειρατείας.[3] Η Ισχύς είναι εναγκαλισμένη με την Ανάπτυξη-Μεγέθυνση σε έναν αέναο φαύλο κύκλο. Καμμία Ανάπτυξη-Μεγέθυνση ωστόσο δεν μπορεί να συντελείται επ΄αόριστον ειδικά μέσα σε πεπερασμένα περιβάλλοντα. Τα παραδείγματα στην Ιστορία των ανθρώπων είναι ανεξάντλητα και εμφανίζονται σε όλα τα στάδια τεχνολογικής ανάπτυξης.

Η απαξίωση των ανθρωπιστικών θεωριών ως ουτοπικών ξεκινά καταρχήν με την απαξίωση των γνώσεών μας για τις φυσικές και κοινωνικές επιστήμες αλλά και των ίδιων των νοητικών ικανοτήτων που διαθέτουμε σαν άνθρωποι. Η ανθρώπινη νόηση αντιμετωπίζεται από τους Πολιτικούς Πραγματιστές σαν ένα οποιοδήποτε ζωικό χάρισμα, ανάλογο ας πούμε με την δύναμη και την ταχύτητα της καφέ αρκούδας. Η κατ' αυτούς δεδομένη υποταγή της νόησης σε συγκεκριμένα ένστικτα που οι ίδιοι επιλέγουν να θεωρούν σημαντικά την υποβιβάζει σε ένα εργαλείο κυριαρχίας και επιβολής που απλά τυχαίνει να είναι κατά πολύ ισχυρότερο από το δηλητήριο του φιδιού ή τους 4 τόνους μάζας του αρσενικού θαλάσσιου ελέφαντα.

Η ανθρωπότητα ανέκαθεν, ασυνείδητα επί το πλείστον, ταλαντώνεται σαν εκκρεμές ανάμεσα στις θεωρίες των Πολιτικών Πραγματιστών και τις θεωρίες των ανθρωπιστών. Γνωρίζουμε πως οι θεωρίες των ανθρωπιστών διατυπώθηκαν επιτακτικά και εφαρμόστηκαν κάθε φορά που η ενστικτώδης απερισκεψία -αυτή που ανάγει σε πίστη την Ισχύ, την Ανάπτυξη και την Μεγέθυνση- οδήγησε μια κοινωνία ή ένα σύνολο κοινωνιών στην καταστροφή. Από την σκιά των άγραφων τοτεμικών νόμων-ταμπού που επιβάλλουν την ισοτιμία, μέχρι την Διακήρυξη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου του 1948 η οποία επιδιώκει ακριβώς το ίδιο πράγμα, την ισοτιμία, το ζητούμενο είναι ένα: η απαγκίστρωση της ανθρωπότητας από τον ουτοπικό, αδιέξοδο και καταστροφικό κόσμο της κυριαρχίας των ενστίκτων, όπως αυτός παρουσιάζεται και μέσα από τις θεωρίες των Πολιτικών Πραγματιστών.

Καθώς πλέον ολόκληρος ο πλανήτης έχει μετατραπεί από την ανθρώπινη τεχνολογία σε ένα ενιαίο και οφθαλμοφανώς πεπερασμένο σύστημα, το αίτημα για ισοτιμία πάνω στην οποία θα θεμελιωθεί ένας ειρηνικός κόσμος όπου οι άνθρωποι θα ζουν με αξιοπρέπεια εμφανίζεται ως ο μόνος βάσιμος πολιτικός πραγματισμός.


Σημειώσεις

[1] Aνάλογη σημαντική παράβλεψη είναι η εργασία του Δαρβίνου Η Καταγωγή του Ανθρώπου, η πρώτη από την σχετική σημαντική βιβλιογραφία, η οποία αναφέρεται στην παρέμβαση της νοήμονος επιλογής στην διαμόρφωση της εξέλιξης των ειδών και του ανθρώπου. 
Σχετικά με τις επιλεκτικές αναγνώσεις του Δαρβινικού και Φροϋδικού έργου:
http://proxeiro-tetradio.blogspot.gr/2014/03/blog-post_30.html  

[2] "Political realism is a theory of political philosophy that attempts to explain, model, and prescribe political relations. It takes as its assumption that power is (or ought to be) the primary end of political action, whether in the domestic or international arena. In the domestic arena, the theory asserts that politicians do, or should, strive to maximize their power, whilst on the international stage, nation states are seen as the primary agents that maximize, or ought to maximize, their power. The theory is therefore to be examined as either a prescription of what ought to be the case, that is, nations and politicians ought to pursue power or their own interests, or as a description of the ruling state of affairs-that nations and politicians only pursue (and perhaps only can pursue) power or self-interest."

http://www.iep.utm.edu/polreal/

[3] "Περίπου πριν 3.000 χρόνια οι Ασσύριοι βασιλείς έστελναν τους στρατούς τους για να προσαρτούν νέα εδάφη. Για περισσότερο από 300 χρόνια η Μεσοποταμία και εδάφη προς τα ανατολικά και τα δυτικά αποτέλεσαν μέρος της Ασσυριακής Αυτοκρατορίας. Η κατάκτηση ξένων εδαφών έφερνε πλούτο. Οι περιοχές που είχαν κατακτηθεί από τον ασσυριακό στρατό ήταν υποχρεωμένες να αποδίδουν φόρους στον βασιλιά κάθε χρόνο. Εάν επαναστατούσαν ενάντια στην αρχή του, ή αρνιόντουσαν να πληρώσουν φόρους, ο βασιλιάς έστελνε τον στρατό του εναντίον τους. Υπήρχαν λίγοι στρατοί που θα μπορούσαν να νικήσουν τον ασσυριακό καθώς ήταν καλά εκπαιδευμένος και εξοπλισμένος."

http://www.mesopotamia.co.uk/warfare/home_set.html

Περισσότερα για τον πολιτισμό της υποταγής και χρήσης ανθρώπων από ανθρώπους στον σύνδεσμο:

http://epanastatikomanifesto.blogspot.gr/2013/11/3.html

Αν είμασταν μυρμήγκια

Αν είμασταν μυρμήγκια, καθώς τα ένστικτά μας θα είχαν προνοήσει για πολλά από αυτά που τυχαία συμβαίνουν, θα μπορούσαμε να πούμε πως υπάρχει η τάδε νομοτέλεια και η δείνα αναγκαιότητα που θα καθορίσει το μέλλον της μυρμηγκοκοινωνίας μας.

Θα ζούσαμε έτσι ήσυχοι και ασφαλείς γνωρίζοντας λίγο-πολύ αυτά που θα ακολουθήσουν.
Όπως πάντα, όλοι ανεξαιρέτως θα εργαζόμασταν με ανιδιοτέλεια και αυτοθυσία για το καλό της μυρμηγκοκοινωνίας. Η βασίλισσα -καθηλωμένη- θα γεννούσε χιλιάδες και εκατομμύρια μυρμηγκάκια, οι τροφοί θα φρόντιζαν την ίδια και τα νεογνά, οι μηχανικοί θα έσκαβαν πολυδαίδαλες στοές με εξαιρετικό εξαερισμό και προστασία από πλημμύρες, οι καλλιεργητές θα φρόντιζαν τους μύκητες, οι κτηνοτρόφοι τις μελίγκρες, οι αποθηκάριοι θα γινόντουσαν ακόμα και οι ίδιοι δοχεία για να συντηρούν όσα οι τροφοσυλλέκτες θα κουβαλούσαν στα υπόγεια, και οι στρατιώτες θα θυσίαζαν χωρίς δεύτερη σκέψη την ύπαρξή τους για να προστατέψουν το σώμα της μυρμηγκοκοινωνίας μας. Ένας-ένας, από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο όλοι το ίδιο, απαρατήρητοι θα πέφταμε όταν οι δυνάμεις θα μας εγκατέλειπαν, όπως πέφτουν οι μικρές τριχούλες από ένα μεγάλο μαλλιαρό αιωνόβιο σώμα.

Αν τύχαινε να εξοικονομήσουμε πολλή τροφή και πληθαίναμε υπερβολικά θα στέλναμε αποίκους να εξερευνήσουν νέους τόπους και να φτιάξουν νέες μυρμηγκοκοινωνίες.
Αν τύχαινε να έρθουν στα δικά μας χωράφια και στα δικά μας δέντρα άλλα μυρμήγκια, χωρίς σκέψη θα κάναμε πόλεμο κι ο καταπατητής, μέχρι και τον τελευταίο, θα γινόταν οφέλιμες πρωτεϊνες στα κελάρια μας.
Αν τύχαινε να έρθει μια μπουλντόζα για να χτίσει μια ανθρώπινη πολυκατοικία, ακόμα και τότε κάποιοι θα τα κατάφερναν να ζήσουν και να φτιάξουν νέες στοές στα περβάζια, στους κήπους, ακόμα και μέσα στους τοίχους των ανθρώπων.
Αν τύχαινε να έρθουν αρπακτικά μυρμήγκια πιο δυνατά από εμάς, όλοι μέχρι και τον τελευταίο θα γινόμασταν θρεπτικές πρωτεϊνες στα κελάρια τους.

Δεν είμαστε όμως.

Ο παραμορφωτικός φακός

[Με αφορμή ένα απόσπασμα από το έργο του Βαρλάμ Σαλάμοφ.]

"...είχα καταλάβει το σημαντικότερο, ότι ο άνθρωπος δεν έγινε άνθρωπος γιατί είναι θεϊκό δημιούργημα, ούτε γιατί έχει ένα εκπληκτικά μεγάλο δάχτυλο σε κάθε χέρι. Άλλα γιατί ήταν σω­ματικά δυνατότερος, ανθεκτικότερος από όλα τα ζώα, και στη συνέχεια, γιατί εξανάγκασε το πνεύμα του να υπηρετεί το σώμα του..." -Βαρλάμ Σαλάμοφ

Κάθε στοχασμός κάθε ανθρώπου περνά μέσα από ένα παραμορφωτικό πρίσμα της νόησης το οποίο σαν σκοπό έχει να εξυπηρετεί αυτό που τα ένστικτα προβάλλουν ως σπουδαιότερο ή αναγκαίο. Ο άνθρωπος ουδέποτε χρειάστηκε να εξαναγκάσει το πνεύμα του να υπηρετεί το σώμα του -όπως έγραψε ο Σαλάμοφ, καθώς η νόηση όλων των όντων υφίσταται εξαρχής με μόνο προορισμό να υπηρετεί το σώμα τους.

Ο άνθρωπος από όταν απέκτησε το τυχαίο παρελκόμενο της εξέλιξης της νόησης, την συνείδηση, μία από τις δυνατότητες που έχει είναι να υποτάσσει το σώμα σε αυτήν. Κάθε άνθρωπος σε κάθε περίπτωση έχει την ικανότητα χρησιμοποιώντας την συνείδησή του να επιλέξει ο ίδιος πιο είναι αυτό που θεωρεί αναγκαίο και πώς θα ενεργήσει για την ικανοποίησή του.
Αν και έχουμε την πεποίθηση πως αυτή η διαδικασία είναι αυτονόητη και δεδομένη, στην πραγματικότητα στην νόηση κάθε ανθρώπου συντελείται μια αδιάκοπη πάλη υπερίσχυσης μεταξύ όσων προβάλλονται από τα ένστικτα ως αναγκαιότητες και όσων επιλέγει η συνείδηση ως τέτοιες. Αυτή η πάλη γίνεται διαρκώς εμφανής τόσο σε ατομικό επίπεδο, όσο και σε συλλογικό-κοινωνικό. Η πορεία αυτής της πάλης διαμορφώνει την εικόνα πολιτισμικής ανάπτυξης ή οπισθοδρόμησης ενός ανθρώπου ή μιας κοινωνίας.

Η αυτοσυνείδηση, η οποία αποτελεί ένα μοναδικό χαρακτηριστικό των ανθρώπων, υπάρχει λίγες μόλις δεκάδες χιλιάδες χρόνια, ελάχιστο χρόνο σε σχέση με την εξελικτική πορεία του είδους, κάνει δηλαδή τα πρώτα της βήματα. Η ύπαρξη της αυτοσυνείδησης πέρα από τις πρωτόγνωρες ικανότητες που έδωσε στους ανθρώπους επέφερε και πρωτόγνωρες αγωνίες με κύρια την προσπάθεια κάθε ανθρώπου να προσδιορίσει την αιτία της ύπαρξής του. Ο ρόλος του 'παραμορφωτικού φακού' γίνεται εδώ καθοριστικός καθώς εμφανίζεται επιφορτισμένος, με διάφορα τεχνάσματα, να υποκρύπτει ή να απαλύνει τις αγωνίες που δημιουργεί η συνείδηση, καθοδηγώντας τον άνθρωπο να περιορίζει τις κινήσεις και σκέψεις του πάνω από ένα ασφαλές δίχτυ πεποιθήσεων και συμπεριφορών. Σε κάθε περίπτωση, αυτή η παραμόρφωση λειτουργεί ως ένας μηχανισμός ο οποίος προσπαθεί να ακυρώνει την εντυπωσιακή ικανότητα της ανθρώπινης συνείδησης να μεταμορφώνει τον άνθρωπο και τον κόσμο του στην κατεύθυνση που ο ίδιος επιλέγει, ενώ προσπαθεί ταυτόχρονα να τον κρατά αλυσσοδεμένο στην 'ασφαλή' κατάσταση του ζώου.

Η ανθρώπινη νόηση όμως μοιάζει να εμπεριέχει ανεξέλεγκτες ικανότητες οι οποίες κάνουν οποιαδήποτε προσπάθεια περιορισμού της να δείχνουν μάταιες. Αυτές οι ικανότητες δε, δεν σχετίζονται με την ζωική ικανότητα επιβίωσης την οποία παρερμηνεύει ο Σαλάμοφ και την αποδίδει σε προϊόν της συνείδησης, αλλά με την πρωτόγνωρη για τον ζωικό κόσμο ικανότητα ενός είδους να επιλέγει τον τρόπο της επιβίωσής του μέσα από ατομικές και συλλογικές νοητικές διεργασίες.

Ο Σαλάμοφ, o οποίος αναφέρεται σε συνθήκες όπου ανθρώπινα όντα εξωθήθηκαν να αποκτηνωθούν στην κυριολεξία, αν και αστοχεί ως προς τα αίτια που επέτρεψαν στην ανθρωπότητα να θεωρεί ότι έχει  κυριαρχήσει στον πλανήτη, περιγράφει μέσα από το έργο του με άριστο τρόπο το καταστροφικό αδιέξοδο που επιφέρει η απομάκρυνση των ανθρώπων από αυτό που αποτελεί την ιδιαίτερη ανθρωπινότητά τους, την ικανότητα δηλαδή να επικοινωνούν και να συνεργάζονται. Η ανθρωπότητα δεν κυριάρχησε, όσο κυριάρχησε, μέσα από αγώνες όλων εναντίων όλων όπως διαφημίζουν οι θαυμαστές της 'αυτορρύθμισης', αλλά αντίθετα, αναπτύσσοντας περίπλοκες και καινοτόμες μορφές επικοινωνίας, συνεργασίας, ορίων και κανόνων.

Αυτή ακριβώς είναι η διαρκής πάλη της προοδευτικότητας με την οπισθοδρομικότητα. Η προοδευτικότητα με κύριο εργαλείο την γνώση και τον λόγο, ενισχύοντας την συνείδηση, καταργώντας τις νοητικές παραμορφώσεις και χαλιναγωγώντας τα ένστικτα, επιδιώκει την διεύρυνση της επικοινωνίας και της συνεργασίας βάζοντας όρους και κανόνες με σκοπό την ελαχιστοποίηση των ανισοτήτων και των ανταγωνισμών. Αντίθετα η οπισθοδρομικότητα προβάλλει τα ένστικτα ως αδιαμφισβήτητους ρυθμιστές της ανθρώπινης εξέλιξης, και κυρίως τα ένστικτα της επιβολής και της υποταγής, υποβαθμίζοντας την σημασία που έχει η παρέμβαση της συνείδησης στην διαμόρφωση των κοινωνιών και του πολιτισμού, αδιαφορώντας για την απομόνωση και την καταστροφή που επιφέρουν ξανά και ξανά οι ανισότητες και οι ανταγωνισμοί.

Η προοδευτικότητα, με γνώμονα την ατομική και συλλογική συνείδηση εργάζεται για την επίτευξη ενός ειρηνικού κόσμου όπου οι άνθρωποι θα ζουν με αξιοπρέπεια. Αντίθετα η οπισθοδρόμιση, ανάγοντας τα ζωικά κριτήρια ως την μόνη δυνατότητα που έχουν οι άνθρωποι, επιδιώκει την μεγέθυνση του ισχυρού η οποία αναπόφευκτα, μέσα από τις ανισότητες και ανταγωνισμούς που επιφέρει, θα εξαντλήσει τους φυσικούς και ανθρώπινους πόρους με καταστροφικές συνέπειες και βάζοντας σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη της ανθρωπότητας.