20140922

Πρόβλημα οικονομίας ή ηθικής;

Προοδευτικό είναι ό,τι προάγει τις αξίες της κοινωνικής αλληλεγγύης και δικαιοσύνης.
- Γιάννης Δραγασάκης, 20/9/2014

Η κοινωνική αλληλεγγύη, ως το έμπρακτο ενδιαφέρον ενός ή πολλών για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται ένας, πολλοί, ή και όλοι οι άνθρωποι, αποτελεί μια επιλογή στο πεδίο της ηθικής που απορρίπτει τον ανταγωνισμό και την κυριαρχικότητα, προς όφελος της αλληλοκατανόησης, της συνεργασίας και της αλληλοβοήθειας, χαρακτηριστικά τα οποία ως προϊόντα της συνείδησής μας βρίσκονται στα θεμέλια της ανθρωπινότητάς μας.

Ανάλογα, η κοινωνική δικαιοσύνη αποτελεί την αναγκαία προέκταση και εφαρμογή αυτής της ηθικής επιλογής στα πεδία της κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης. Η επιδίωξη για κοινωνική δικαιοσύνη αποτελεί και την επιβεβαίωση πως η όποια αναφορά στην κοινωνική αλληλεγγύη είναι ουσιαστική και δεν επιδιώκει με κεκαλυμμένο τρόπο την διαμόρφωση, εδραίωση και νομιμοποίηση ανισοτήτων. 

Η τοποθέτηση του Γιάννη Δραγασάκη όσο και αν μοιάζει με μία ανώδυνη γενικόλογη διατύπωση παρουσιάζει το ενδιαφέρον της μετατόπισης του αριστερού λόγου από το πεδίο της οικονομίας και της διεκδίκησης, στο πεδίο της ηθικής. Είναι δε τότε που ο λόγος της αριστεράς γίνεται πρακτικός και αποκτά υπόσταση ως προοδευτικός λόγος, όταν ακριβώς κινείται σε αυτό το πεδίο, της ηθικής, καθώς το κοινωνικό πρόβλημα είναι πρόβλημα της ανθρώπινης συνείδησης και ηθικής, και όχι της οικονομίας. 

Οι γνώσεις μας, ως ανθρωπότητα, σε θέματα φυσικών επιστημών θα μας επέτρεπαν σε ελάχιστο χρόνο να επιλύσουμε οποιοδήποτε πρόβλημα οικονομίας. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με τα διλήμματα της συνείδησης, η οποία, αν και βάσει του χρόνου εξέλιξής της πρέπει να την θεωρούμε πρωτόγονη, καλείται να διαχειρίζεται όλο και πιο κρίσιμα προβλήματα τα οποία δημιουργούνται από την επιτάχυνση των τεχνολογικών επιτευγμάτων μέσα σε ένα εγκαθιδρυμένο ηθικό περιβάλλον που ανέχεται την υποδούλωση και εκμετάλλευση ανθρώπων από ανθρώπους.