1. Τίποτα το καινούργιο
Ο φασισμός διαμορφώθηκε κατά την πρόσφατη ιστορία των ανθρώπων κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες και σε συγκεκριμένο στάδιο κοινωνικής ανάπτυξης. Ωστόσο, ο φασισμός δεν έφερε τίποτα καινούργιο ή άγνωστο μέχρι την στιγμή της εμφάνισής του στους ανθρώπους. Ίσα- ίσα, ο φασισμός αποτελεί την νεκρανάσταση παρελθοντικών αντιλήψεων και μορφών κοινωνικής οργάνωσης τις οποίες οι άνθρωποι πάλεψαν και παλεύουν να προσπεράσουν. Πολέμαρχοι, βασιλείς, φαραώ, καίσαρες, φορείς του θείου λόγου, εκστρατείες, σταυροφορίες, γενοκτονίες, φέρουν ατόφια τα χαρακτηριστικά του φασισμού ως προς το περιεχόμενο, αλλάζοντας μόνο ως προς τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, τα οποία καθορίζονται από το επίπεδο της τεχνολογικής και πολιτισμικής ανάπτυξης κάθε περιόδου.
2. Η παραπλανητική παιδεία
Οι μεταμορφώσεις που παίρνουν τα ιδεώδη του φασισμού διαμέσου της ιστορίας των ανθρώπων αποκρύπτονται περίτεχνα και επιμελώς μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα, έτσι ώστε η διαχρονική απανθρωπιά και οι θηριωδίες που διαπράττουν οι ίδιοι οι άνθρωποι ενάντια σε συνανθρώπους τους να κρύβονται κάτω από μια γυαλιστερή βιτρίνα με γενικό τίτλο «ανθρώπινος πολιτισμός». Ποιος όμως και με ποιο σκοπό αποκρύπτει, για παράδειγμα, την ύπαρξη σκλάβων στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Ιστορία Δ’ τάξης Δημοτικού) ή παρουσιάζει τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό ως έναν μεγάλο αναμορφωτή* (Ιστορία Ε’ τάξης Δημοτικού);
Αποστρέφοντας ωστόσο το βλέμμα από τις αποτρόπαιες εκδοχές κοινωνικής οργάνωσης που διαμορφώνουν κατά καιρούς οι άνθρωποι δεν αναπτύσσουμε, σε συλλογικό επίπεδο, κριτήρια που θα μας επέτρεπαν να επιλέξουμε ένα διαφορετικό μέλλον.
3. Ο πλούτος ως μέσο επιβολής και κυριαρχίας
Ασφαλώς κάθε εξουσία διαμορφώνεται έχοντας ως γνώμονα, αν όχι αποκλειστικό σίγουρα κεντρικό, οικονομικά συμφέροντα. Εύκολα, ωστόσο, μπορούμε να διαπιστώσουμε πως τα οικονομικά συμφέροντα αυτών που έχουν την δύναμη να «κινούν τα νήματα» δεν σχετίζονται με τον βιοπορισμό των ίδιων και των οικογενειών τους, αφού αυτός είναι ήδη εξασφαλισμένος για πολλές μελλοντικές γενιές. Τι κινητοποιεί λοιπόν αυτούς τους ανθρώπους να επιδιώκουν συνέχεια την αύξηση του πλούτου τους, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που οι επιδιώξεις τους έχουν στους άλλους ανθρώπους; Η αύξηση του πλούτου πέραν των βιοποριστικών αναγκών, σχετίζεται αποκλειστικά με την επέκταση της κυριαρχίας και την εδραίωση της εξουσίας. Ο πλούτος αποτελεί ένα από τα μέσα με τα οποία επιβάλλεται και εδραιώνεται η εξουσία ενώ σπάνια αποτελεί αυτοσκοπό. Οι επιπτώσεις δε των ανταγωνισμών για κυριαρχία πάνω στους ασθενέστερους δεν αποτελούν μια παράπλευρη απώλεια αλλά αντίθετα είναι μέρος του αρχικού σκοπού.
4. Η οικονομική και πολιτική εξουσία
Η οικονομική εξουσία, από μόνη της, θα ήταν ανίσχυρη να επεκταθεί με τον τρόπο που πετυχαίνει την επέκτασή της όταν συνεργάζεται με την πολιτική εξουσία. Το ίδιο ισχύει και αντίστροφα. Το ίδιο ισχύει και με άλλες μορφές εξουσίας που συνεργάζονται με την οικονομική και πολιτική εξουσία όπως για παράδειγμα η εκκλησιαστική. Για κάθε συμμέτοχο στο ευρύτερο πλέγμα της εξουσίας το ζητούμενο δεν είναι απαραίτητα ο πλούτος αλλά κατά κύριο λόγο η ίδια η εξουσία. Η εξουσία όταν απελευθερώνεται από φραγμούς μπορεί να επιδείξει ένα αποτρόπαιο πρόσωπο. Όπως και κάποιοι άνθρωποι όταν απελευθερώνονται από φραγμούς μπορεί να αναπτύξουν απάνθρωπες συμπεριφορές, ειδικά όταν έχουν διδαχθεί πως ο μόνος τρόπος επιβίωσης είναι ο ανταγωνισμός και η επιβολή.
5. Από το ζώο στον άνθρωπο και αντίστροφα
Η χρήση και εξόντωση των ασθενέστερων αποτελεί ένα μέρος της επιβεβαίωσης της κυριαρχίας των δυνατών. Η αναλγησία στον ανταγωνιστικό κόσμο που διαμορφώνουμε διδάσκεται ως αυτονόητο χαρακτηριστικό της ζωικής "ανθρώπινης φύσης", όπως και η απανθρωπιά ανάγεται σε πλεονέκτημα. Ακυρώνοντας κάθε γνώση για την ανθρώπινη εξέλιξη που λέει ότι η ανθρώπινη φύση ε ί ν α ι ο πολιτισμός [εννοώντας την επιδίωξη της ειρήνης και της συνεργασίας], οι κυριαρχικές πολεμικές κοινωνίες επιμένουν να διδάσκουν πως οι καταστροφές που επιφέρουν στην ανθρωπότητα, η απαξίωση της ζωής και του πλανήτη, αποτελούν κάποιου είδους κορύφωσης της πολιτισμικής εξέλιξης της ανθρωπότητας.
6. Ο φασισμός, οι κυριαρχικές πολεμικές κοινωνίες και ο ανθρώπινος πολιτισμός
Ο φασισμός όπως τον γνωρίσαμε στον περασμένο αιώνα, και τον βιώνουμε ξανά σήμερα σε νηπιακή κατάσταση, είναι η αφτιασίδωτη έκφραση των επιδιώξεων των κυριαρχικών πολεμικών κοινωνιών από την πρώτη στιγμή που επινοήθηκε η υποταγή και χρήση άλλων ανθρώπων μέχρι σήμερα. Η αντιπαράθεση με τον φασισμό αποκτά ουσιαστικό νόημα όταν τίθεται στην βάση της αντιπαράθεσης του ανθρώπινου πολιτισμού με αυτούς που προσπαθούν να τον καταργήσουν. Η τοποθέτηση στο κατώτερο στάδιο της πολιτισμικής κλίμακας όσων με την βία, τον πλούτο και τα ψέματα προσπαθούν να κυριαρχούν και να επιβάλλονται πάνω σε συνανθρώπους τους, και η απονομιμοποίησή τους σε ηθικό επίπεδο, αποτελεί την αφετηρία για κάθε προσπάθεια επαναφοράς της ανθρώπινης εξέλιξης στο πλαίσιο του πολιτισμού. Προέχει έτσι να αναζητούμε και να διατυπώνουμε τα όρια μεταξύ πολιτισμού και απανθρωπιάς, ακυρώνοντας τα κριτήρια που θέτουν οι κυριαρχικές κοινωνίες από την εποχή του Ομήρου μέχρι σήμερα, και αντικαθιστώντας τα με κριτήρια που προάγουν την ειρήνη και την συνεργασία. Για να νικήσουμε τον φασισμό θα πρέπει εντέλει να αρνηθούμε την θεμελίωση των μελλούμελων Παρθενώνων πάνω στο αίμα Μηλίων.
Fascism, dominant warring societies and human civilization
Fascism as we have acknowledged it during the 20th century, and we are experiencing it again in an embryonic state, is the pure expression of the pursuits of the dominant warring societies, ever since the submission and use of humans was invented.
Confrontation with fascism becomes meaningful when it is based on the confrontation of human civilization against those who try to abolish it. The ranking at the lowest level of the cultural evaluation of those who by violence, wealth and deception, try to dominant and impose their will upon others, and their moral invalidation, constitutes the start for any effort to reset human evolution towards human civilization.
We have to search for and state the limits between civilization and inhumanity by invalidating the criteria that are set by the dominant warring societies ever since the Homer era, replacing them by criteria that promote peace and cooperation. In order to win fascism we should finally refuse the foundation of the future Parthenons on the blood of the citizens of Melos.
* H Στάση του Νίκα στο βιβλίο Ιστορίας της Ε' Δημοτικού αναφέρεται υπό τον τίτλο «Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα». Σε αυτό το κεφάλαιο η επιλογή του εξεγερμένου λαού να ορίσει νέο ηγέτη σχολιάζεται λίγο-πολύ ως ανήκουστη συμπεριφορά:
«Οι στασιαστές αντί να πειθαρχήσουν, "επιστράτευσαν" έναν αξιωματούχο του παλατιού, τον Υπάτιο, τον μετέφεραν στον ιππόδρομο και τον ανακήρυξαν αυτοκράτορα!»
Το μάθημα καταλήγει με την διαπίστωση ότι τελικά «κανείς δεν νίκησε» αφού «και το γόητρο του αυτοκράτορα πληγώθηκε βαριά.»
Και όλοι έχουμε εμπεδώσει, ή οφείλουμε να εμπεδώσουμε, πως το γόητρο ενός αυτοκράτορα είναι πάνω κάτω ισοδύναμο με 30 χιλιάδες δολοφονημένους, την κατάργηση της ανεξιθρησκείας, την απαγόρευση της διδασκαλίας της φιλοσοφίας, μαζί και με μερικά ακόμα επουσιώδη που κατά καιρούς απαιτούν ορισμένοι «απείθαρχοι».
Ο φασισμός διαμορφώθηκε κατά την πρόσφατη ιστορία των ανθρώπων κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες και σε συγκεκριμένο στάδιο κοινωνικής ανάπτυξης. Ωστόσο, ο φασισμός δεν έφερε τίποτα καινούργιο ή άγνωστο μέχρι την στιγμή της εμφάνισής του στους ανθρώπους. Ίσα- ίσα, ο φασισμός αποτελεί την νεκρανάσταση παρελθοντικών αντιλήψεων και μορφών κοινωνικής οργάνωσης τις οποίες οι άνθρωποι πάλεψαν και παλεύουν να προσπεράσουν. Πολέμαρχοι, βασιλείς, φαραώ, καίσαρες, φορείς του θείου λόγου, εκστρατείες, σταυροφορίες, γενοκτονίες, φέρουν ατόφια τα χαρακτηριστικά του φασισμού ως προς το περιεχόμενο, αλλάζοντας μόνο ως προς τα εξωτερικά χαρακτηριστικά, τα οποία καθορίζονται από το επίπεδο της τεχνολογικής και πολιτισμικής ανάπτυξης κάθε περιόδου.
2. Η παραπλανητική παιδεία
Οι μεταμορφώσεις που παίρνουν τα ιδεώδη του φασισμού διαμέσου της ιστορίας των ανθρώπων αποκρύπτονται περίτεχνα και επιμελώς μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα, έτσι ώστε η διαχρονική απανθρωπιά και οι θηριωδίες που διαπράττουν οι ίδιοι οι άνθρωποι ενάντια σε συνανθρώπους τους να κρύβονται κάτω από μια γυαλιστερή βιτρίνα με γενικό τίτλο «ανθρώπινος πολιτισμός». Ποιος όμως και με ποιο σκοπό αποκρύπτει, για παράδειγμα, την ύπαρξη σκλάβων στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Ιστορία Δ’ τάξης Δημοτικού) ή παρουσιάζει τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό ως έναν μεγάλο αναμορφωτή* (Ιστορία Ε’ τάξης Δημοτικού);
Αποστρέφοντας ωστόσο το βλέμμα από τις αποτρόπαιες εκδοχές κοινωνικής οργάνωσης που διαμορφώνουν κατά καιρούς οι άνθρωποι δεν αναπτύσσουμε, σε συλλογικό επίπεδο, κριτήρια που θα μας επέτρεπαν να επιλέξουμε ένα διαφορετικό μέλλον.
Ασφαλώς κάθε εξουσία διαμορφώνεται έχοντας ως γνώμονα, αν όχι αποκλειστικό σίγουρα κεντρικό, οικονομικά συμφέροντα. Εύκολα, ωστόσο, μπορούμε να διαπιστώσουμε πως τα οικονομικά συμφέροντα αυτών που έχουν την δύναμη να «κινούν τα νήματα» δεν σχετίζονται με τον βιοπορισμό των ίδιων και των οικογενειών τους, αφού αυτός είναι ήδη εξασφαλισμένος για πολλές μελλοντικές γενιές. Τι κινητοποιεί λοιπόν αυτούς τους ανθρώπους να επιδιώκουν συνέχεια την αύξηση του πλούτου τους, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις που οι επιδιώξεις τους έχουν στους άλλους ανθρώπους; Η αύξηση του πλούτου πέραν των βιοποριστικών αναγκών, σχετίζεται αποκλειστικά με την επέκταση της κυριαρχίας και την εδραίωση της εξουσίας. Ο πλούτος αποτελεί ένα από τα μέσα με τα οποία επιβάλλεται και εδραιώνεται η εξουσία ενώ σπάνια αποτελεί αυτοσκοπό. Οι επιπτώσεις δε των ανταγωνισμών για κυριαρχία πάνω στους ασθενέστερους δεν αποτελούν μια παράπλευρη απώλεια αλλά αντίθετα είναι μέρος του αρχικού σκοπού.
4. Η οικονομική και πολιτική εξουσία
Η οικονομική εξουσία, από μόνη της, θα ήταν ανίσχυρη να επεκταθεί με τον τρόπο που πετυχαίνει την επέκτασή της όταν συνεργάζεται με την πολιτική εξουσία. Το ίδιο ισχύει και αντίστροφα. Το ίδιο ισχύει και με άλλες μορφές εξουσίας που συνεργάζονται με την οικονομική και πολιτική εξουσία όπως για παράδειγμα η εκκλησιαστική. Για κάθε συμμέτοχο στο ευρύτερο πλέγμα της εξουσίας το ζητούμενο δεν είναι απαραίτητα ο πλούτος αλλά κατά κύριο λόγο η ίδια η εξουσία. Η εξουσία όταν απελευθερώνεται από φραγμούς μπορεί να επιδείξει ένα αποτρόπαιο πρόσωπο. Όπως και κάποιοι άνθρωποι όταν απελευθερώνονται από φραγμούς μπορεί να αναπτύξουν απάνθρωπες συμπεριφορές, ειδικά όταν έχουν διδαχθεί πως ο μόνος τρόπος επιβίωσης είναι ο ανταγωνισμός και η επιβολή.
5. Από το ζώο στον άνθρωπο και αντίστροφα
Η χρήση και εξόντωση των ασθενέστερων αποτελεί ένα μέρος της επιβεβαίωσης της κυριαρχίας των δυνατών. Η αναλγησία στον ανταγωνιστικό κόσμο που διαμορφώνουμε διδάσκεται ως αυτονόητο χαρακτηριστικό της ζωικής "ανθρώπινης φύσης", όπως και η απανθρωπιά ανάγεται σε πλεονέκτημα. Ακυρώνοντας κάθε γνώση για την ανθρώπινη εξέλιξη που λέει ότι η ανθρώπινη φύση ε ί ν α ι ο πολιτισμός [εννοώντας την επιδίωξη της ειρήνης και της συνεργασίας], οι κυριαρχικές πολεμικές κοινωνίες επιμένουν να διδάσκουν πως οι καταστροφές που επιφέρουν στην ανθρωπότητα, η απαξίωση της ζωής και του πλανήτη, αποτελούν κάποιου είδους κορύφωσης της πολιτισμικής εξέλιξης της ανθρωπότητας.
6. Ο φασισμός, οι κυριαρχικές πολεμικές κοινωνίες και ο ανθρώπινος πολιτισμός
Ο φασισμός όπως τον γνωρίσαμε στον περασμένο αιώνα, και τον βιώνουμε ξανά σήμερα σε νηπιακή κατάσταση, είναι η αφτιασίδωτη έκφραση των επιδιώξεων των κυριαρχικών πολεμικών κοινωνιών από την πρώτη στιγμή που επινοήθηκε η υποταγή και χρήση άλλων ανθρώπων μέχρι σήμερα. Η αντιπαράθεση με τον φασισμό αποκτά ουσιαστικό νόημα όταν τίθεται στην βάση της αντιπαράθεσης του ανθρώπινου πολιτισμού με αυτούς που προσπαθούν να τον καταργήσουν. Η τοποθέτηση στο κατώτερο στάδιο της πολιτισμικής κλίμακας όσων με την βία, τον πλούτο και τα ψέματα προσπαθούν να κυριαρχούν και να επιβάλλονται πάνω σε συνανθρώπους τους, και η απονομιμοποίησή τους σε ηθικό επίπεδο, αποτελεί την αφετηρία για κάθε προσπάθεια επαναφοράς της ανθρώπινης εξέλιξης στο πλαίσιο του πολιτισμού. Προέχει έτσι να αναζητούμε και να διατυπώνουμε τα όρια μεταξύ πολιτισμού και απανθρωπιάς, ακυρώνοντας τα κριτήρια που θέτουν οι κυριαρχικές κοινωνίες από την εποχή του Ομήρου μέχρι σήμερα, και αντικαθιστώντας τα με κριτήρια που προάγουν την ειρήνη και την συνεργασία. Για να νικήσουμε τον φασισμό θα πρέπει εντέλει να αρνηθούμε την θεμελίωση των μελλούμελων Παρθενώνων πάνω στο αίμα Μηλίων.
Fascism, dominant warring societies and human civilization
Fascism as we have acknowledged it during the 20th century, and we are experiencing it again in an embryonic state, is the pure expression of the pursuits of the dominant warring societies, ever since the submission and use of humans was invented.
Confrontation with fascism becomes meaningful when it is based on the confrontation of human civilization against those who try to abolish it. The ranking at the lowest level of the cultural evaluation of those who by violence, wealth and deception, try to dominant and impose their will upon others, and their moral invalidation, constitutes the start for any effort to reset human evolution towards human civilization.
We have to search for and state the limits between civilization and inhumanity by invalidating the criteria that are set by the dominant warring societies ever since the Homer era, replacing them by criteria that promote peace and cooperation. In order to win fascism we should finally refuse the foundation of the future Parthenons on the blood of the citizens of Melos.
* H Στάση του Νίκα στο βιβλίο Ιστορίας της Ε' Δημοτικού αναφέρεται υπό τον τίτλο «Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα». Σε αυτό το κεφάλαιο η επιλογή του εξεγερμένου λαού να ορίσει νέο ηγέτη σχολιάζεται λίγο-πολύ ως ανήκουστη συμπεριφορά:
«Οι στασιαστές αντί να πειθαρχήσουν, "επιστράτευσαν" έναν αξιωματούχο του παλατιού, τον Υπάτιο, τον μετέφεραν στον ιππόδρομο και τον ανακήρυξαν αυτοκράτορα!»
Το μάθημα καταλήγει με την διαπίστωση ότι τελικά «κανείς δεν νίκησε» αφού «και το γόητρο του αυτοκράτορα πληγώθηκε βαριά.»
Και όλοι έχουμε εμπεδώσει, ή οφείλουμε να εμπεδώσουμε, πως το γόητρο ενός αυτοκράτορα είναι πάνω κάτω ισοδύναμο με 30 χιλιάδες δολοφονημένους, την κατάργηση της ανεξιθρησκείας, την απαγόρευση της διδασκαλίας της φιλοσοφίας, μαζί και με μερικά ακόμα επουσιώδη που κατά καιρούς απαιτούν ορισμένοι «απείθαρχοι».
