20151023

"Ανθρώπινη φύση"

Τα ζωικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων τα οποία αναγνωρίζουμε και ως ιδιαίτερα του είδους, καθώς είναι αυτά που επέτρεψαν την ανάπτυξή μας μέχρι εδώ, σχετίζονται κατά κύριο λόγο με την απόρριψη της κυριαρχικότητας και την συνεργασία. Η συνειδητή αποφυγή της βίας και η διαμόρφωση κανόνων ισοτιμίας αποτελούν την αφετηρία του ανθρώπινου πολιτισμού και του ανθρώπου όπως μας αρέσει να τον αντιλαμβανόμαστε.

Η συνθήκη που βιώνουμε σήμερα αναπτύσσεται ελάχιστες χιλιάδες χρόνια και σχετίζεται με την δυνατότητα που δόθηκε ώστε κάποιοι άνθρωποι να κλέβουν την ζωή άλλων ανθρώπων μετατρέποντάς τους σε κοπάδια προς εκμετάλλευση.
Το ότι ένας τέτοιος τρόπος κυριαρχεί αυτή την στιγμή δεν σημαίνει ότι αυτή είναι η ανθρώπινη φύση. Το ότι την στιγμή που οι άνθρωποι παρήγαγαν πλεονάσματα δεν διέθεταν την ικανότητα να αποτρέψουν την ενεργοποίηση μιας τέτοιας καταστροφικής διαδικασίας, η οποία έκτοτε επιταχύνεται, δεν αρκεί για να προσδιορίσει την ανθρώπινη φύση.Ακόμα και αν αυτός ο τρόπος εντέλει καθορίσει την πορεία του ανθρώπινου είδους μέσα στον χρόνο.
Θα μπορούσε πραγματικά αν αυτό συνεχιστεί κάποιοι άνθρωποι να αναπτυχθούν ως κυρίαρχοι και κάποιοι ως υπόδουλοι. Αυτό μέχρι τώρα δεν ήταν εφικτό, καθώς όμως οι ανισότητες αυξάνονται και η γνώση γίνεται αποσπασματική δεν αποτελεί πλέον μια εξωπραγματική δυστοπία.

Πέραν τούτων, είναι μεγάλη αυθαιρεσία να λέμε ότι η φύση του ανθρώπου είναι αυτή ή η άλλη γιατί η ανθρώπινη φύση περιλαμβάνει δεκάδες αντικρουόμενα χαρακτηριστικά.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι το χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φύσης που έκανε το είδος πετυχημένο ήταν η συνεργασία και το μοίρασμα της γνώσης και όχι ο ανταγωνισμός. Η υφιστάμενη συνθήκη οδηγεί την ανθρωπότητα στην κατάσταση του άνοος ζώου και τελικά στην αυτοκαταστροφή.

Πέρα δηλαδή από τις συζητήσεις για ηθική και αξιοπρέπεια, το αίτημα για ισοτιμία και δικαιοσύνη σηματοδοτεί την επιστροφή μας στην ανθρωπινότητά μας που είναι η μόνη ασφαλής πορεία μέσα στο ασταθές περιβάλλον που συνθέτει την φύση.
Μία τέτοια επιδίωξη είναι η μόνη ρεαλιστική προοπτική σε αντίθεση με την ουτοπία της κυριαρχικότητας που βασίζεται στον ανταγωνισμό και την ουτοπία της επάπειρον μεγέθυνσης.

Το αίτημα για ισοτιμία με λίγα λόγια προήλθε μέσα από τον μηχανισμό της φυσικής επιλογής. Η ισοτιμία δηλώνει την πετυχημένη εκδοχή της ανθρωπότητας που έχει δοκιμαστεί για δεκάδες χιλιάδες χρόνια.

Αντίθετα, ο ανταγωνισμός είναι η απόρριψη της ανθρωπινότητάς μας και αναπόφευκτα μας οδηγεί σε μικρές και μεγάλες καταστροφές. Μέχρι σήμερα μετά από κάθε τέτοια καταστροφή αναδεικνύονται επιτακτικά τα αμιγώς ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Είναι μεγάλο επίτευγμα όταν συμβαίνει και μοναδική ανθρώπινη ικανότητα, προνοώντας και κάνοντας τις κατάλληλες επιλογές, να αποφεύγουμε τις μελλούμενες καταστροφές.