20140829

Μετάλλαξη


Ποιές είναι οι συνέπειες όταν οι άνθρωποι ζουν χωρίς να βλέπουν τον καθαρό ουρανό; Χωρίς να βλέπουν τον ορίζοντα κι όταν το οπτικό πεδίο εξαντλείται στους τέσσερις τοίχους ή στο απέναντι κτήριο; Σκέφτομαι τους ανθρώπους που ζουν σε βορινά δυαράκια ή σε ισόγεια όπου μυρίζει η ξυνισμένη απ'τα σκουπίδια άσφαλτος. Κι έπειτα τα παιδιά στα σχολεία-φυλακές με τα κάγκελα στα τρία μέτρα να συσσωρεύουν μέρα-μέρα το θυμωμένο μέλλον τους.

Ας ήταν τουλάχιστον τα σχολεία περιτριγυρισμένα από άσκοπο χώρο, αταξινόμητο ως προς την οικονομική αξία του, μόνο και μόνο για να αντανακλώνται οι σκέψεις των παιδιών λίγο πιο μακρυά από τα τσιγκούνικα προαύλια.
Ας μέναν τα σπίτια σαν ποντικότρυπες, τι αξία έχει άλλωστε ένα σπίτι, αλλά έξω απ'αυτά νά'βρισκε κανείς τον χώρο να μεγεθύνει τους συλλογισμούς του.

Κι όμως επίμονα συνεχίζουμε να γεμίζουμε -να αναπτύσσουμε όπως λέμε- κάθε κενό γης, λες και άμα τα γεμίσουμε όλα με κάτι μετρήσιμο σε χρήμα, η άσκοπη μικρότητά μας θα γίνει παρελθόν.


Φωτογραφία: Άρμα του Δία, Πάρνηθα. Αχιλλέας Μπάρλας, 2014.

20140827

Η αναγνώριση της αφετηρίας

Καμμία σημαντική εξέλιξη για την ανθρωπότητα δεν μπορεί να έχει μόνιμο χαρακτήρα εφόσον οι προσπάθειες των προοδευτικών ανθρώπων δεν βασιστούν στην επιτυχή αναγνώριση των αφετηριών των ανθρώπινων προβλημάτων.

Εμμανουήλ Κριαράς

Για την ποιότητα του δημόσιου λόγου

Σχόλιο με αφετηρία τον τίτλο και την συνέντευξη που έδωσε ο Χρήστος Παπαδημητρίου στην Καθημερινή και η οποία αναδημοσιεύεται σε πληθώρα ιστότοπων:
"Χρ. Παπαδημητρίου: O Δαρβίνος δεν καταλάβαινε το σεξ επειδή απειλούσε τη θεωρία του".

Το βρίσκω θλιβερό άνθρωποι των οποίων η υπόσταση ταυτίζεται με την προοδευτικότητα όπως είναι ένας επιστήμονας με την εμβέλεια του Χρ. Παπαδημητρίου να καταφέρονται με αλαζονεία για οποιονδήποτε λόγο, ειδικά όμως προς συναδέλφους τους που άνοιξαν δρόμους πάνω στους οποίους πατούν και οι ίδιοι.

Ακόμα και αν υποθέσουμε πως υπάρχει τεκμηρίωση ότι είτε το συνολικό έργο του Δαρβίνου, είτε ειδικά το έργο του Η καταγωγή του ανθρώπου και η σημασία της σεξουαλικής επιλογής προδίδουν το γεγονός πως "δεν καταλάβαινε το σεξ" η διατύπωση της θέσης του Χρ. Παπαδημητρίου θα μπορούσε να είναι διατυπωμένη ως εξής: 
"Οι ελλιπείς γνώσεις του Δαρβίνου και συνολικά της εποχής του για το σεξ τον οδήγησαν σε διατύπωση ανακριβειών στην θεωρία του".
Αλλιώς, για να δικαιολογήσουμε την κακοβουλία που του καταλογίζεται, θα έπρεπε να γνωρίζουμε στοιχεία της προσωπικότητας του Δαρβίνου μέσα από τα οποία θα μπορούσαμε να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για έναν κακόβουλο που δεν θα δίσταζε να φερθεί αντιεπιστημονικά προκειμένου να παραμένει στο επίκεντρο της δημοσιότητας. 

Ο καταλογισμός στον Δαρβίνο κακοβουλίας σε προσωπικό επίπεδο, δηλαδή η διατύπωση "αρνιόταν να καταλάβει το σεξ γιατί ήξερε πως θα χρειαζόταν να ανατρέψει την θεωρία του" αποτελεί η ίδια τεκμηρίωση κακοβουλίας τόσο του Χρ. Παπαδημητρίου, εφόσον πάντα μια τέτοια διατύπωση προέρχεται από αυτόν, όσο και χαμηλό επίπεδο του αρχισυντάκτη που επέλεξε την συγκεκριμένη πρόταση για τίτλο της συνέντευξης.

Οι επιστήμες αποκαλύπτουν αλήθειες για τον κόσμο μέσα από μια διαδικασία όπου κάθε σημαντικός ή ασήμαντος επιστήμονας τραβάει μία λεπτή φλούδα του κρεμμυδιού προσδοκώντας να δει το φύτρο στο κέντρο του. Όσο και αν και οι επιστήμονες συχνά αποδεικνύονται να είναι κοινοί άνθρωποι με κοινά πάθη, η μικρή ή μεγάλη λεπτή φλούδα που απομάκρυνε ο καθένας τους φέρνοντάς μας πιο κοντά στην κατανόηση του κόσμου, είναι αρκετή δικαιολογία για να επικεντρωνόμαστε, όχι σε πραγματικά ή φανταστικά στοιχεία της ζωής τους αλλά, στην αξιολόγηση των μεθόδων και των συμπερασμάτων του έργου τους.

...


[Έχει πλέον τεκμηριωθεί και με βιολογικούς όρους πως η εμμονή σε πρότερες πεποιθήσεις είναι μέρος των εγκεφαλικών ιδιοτήτων όλων των ανθρώπων. Δηλαδή μπορεί ακόμα και όταν μας παρουσιάζονται ισχυρές αποδείξεις για ένα πρακτικό ή θεωρητικό θέμα συχνά τείνουμε να τις παραβλέπουμε επιμένοντας στις πρότερες απόψεις μας.]

Η φυσιολογία του φασισμού / The physiology of fascism

Το ωάριο του φασισμού είναι η φανερή, κρυφή, υποσυνείδητη ή ασυνείδητη πίστη στην υπεροχή του εγώ* έναντι των άλλων.

Η μήτρα που εκκολάπτει τον φασισμό είναι η ανοχή της κοινωνίας στην πεποίθηση πως μπορεί να υπάρχουν άνθρωποι υποταγμένοι σε άλλους ανθρώπους με την βία ή και οποιοδήποτε άλλο μέσο, ακόμα και με την θέλησή τους.

Το σπέρμα που γονιμοποιεί τον φασισμό είναι ο θαυμασμός προς την βία και την εξουσία.

Ο φασισμός θρέφεται και γιγαντώνεται από τις διδασκαλίες των κυριαρχικών κοινωνιών και την ιδανικοποίηση του ανταγωνισμού, οι οποίες καθοδηγούν τους ανθρώπους προς χυδαίες και αγελαίες συμπεριφορές, απαλείφοντας τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά τους ως ανθρώπινων όντων.


* Αυτό το υπερέχον εγώ μπορεί να υφίσταται μέσα σε παράδοξα σχήματα όπου η εμπειρία της υπεροχής να βιώνεται ακόμα και με την πλήρη υποταγή του σε έναν αρχηγό ή με την απρόσωπη ένταξη σε μια ισχυρή ομάδα.


The ovum of fascism is the presented, hidden, subconscious or unconscious belief in the superiority of the Ego* towards the others.

The uterus incubating fascism is the tolerance of a society towards the belief that there can be humans submitted to other humans through violence or any other means, even by their own will.

The sperm the fertilizes fascism is the admiration towards violence and authority.

Fascism is fed and grown by the teachings of the dominant societies and the idealization of antagonism, which lead people towards vulgarity and gregariousness that eliminate the civilized characteristics of human beings.


* This superior ego may exist through paradox schemes in which the  superiority is experienced even through the complete submission to a leader or through the impersonal participation in a powerful group.

20140808

Σωτήρης Παρασκευαΐδης / 1.5.1924

Κίνημα 1ης Μαρτίου 1935

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B1_1%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%AF%CE%BF%CF%85_1935

... Η απόταξη των βενιζελικών αξιωματικών, περισσότερο από κάθε άλλη ενέργεια ή μέτρο της νικήτριας παράταξης, εξουδετέρωσε τα ερείσματα της βενιζελικής παράταξης στο στράτευμα και διευκόλυνε όχι μόνο την παραμονή της αντιβενιζελικής παράταξης στη εξουσία, αλλά και τη σταδιακή δημιουργία μονοκομματικού κράτους. Αποφασισμένη να προχωρήσει στην ολοκληρωτική εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού, από τα βενιζελικά στοιχεία, η κυβέρνηση Τσαλδάρη κατάργησε την ισοβιότητα των δικαστικών και ανέστειλε τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων. Ακόμα, κατάργησε τη Γερουσία, διέλυσε τη Βουλή και προκήρυξε εκλογές Συντακτικής Συνέλευσης για τον Ιούνιο του 1935. ...

20140806

Για μια προοδευτική αριστερά

Δεν υπάρχει τίτλος για τον οποίο η συσχέτισή του με το περιεχόμενο που υποτίθεται ότι περιγράφει να υφίσταται εξ ορισμού.
Έτσι, οποιοσδήποτε τίτλος μπορεί να είναι λιγότερο ή περισσότερο παραπλανητικός εφόσον δεν προκύπτει ως αποτέλεσμα αξιολόγησης του πλαισίου που θέλει να περιγράψει.

Λίγα τέτοια παραδείγματα αναντιστοιχίας του τίτλου με το περιεχόμενο είναι οι μεσαιωνικές σταυροφορίες ως προϊόντα της χριστιανικής αδελφοσύνης, η Κίνα και η Βόρειος Κορέα ως Λαϊκές Δημοκρατίες, ο Μουμπάρακ ως σοσιαλιστής και οι στρατιωτικές μονάδες κρατικής βίας εναντίων των πολιτών της Ελληνικής Δημοκρατίας ως Προστάτιδες του Πολίτη.

Σε ένα φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον όπου ίσως τα περισσότερα από τα δεδομένα, καθώς και η αντίληψή μας για αυτά, τροποποιούνται διαρκώς, η συνειδητή ή/και οργανωμένη προοδευτικότητα μπορεί να διατηρεί τον τίτλο της περισσότερο ως μία διαδικασία, ένα πλαίσιο αξιολόγησης δεδομένων και στοχεύσεων υπό διαρκή διαμόρφωση, παρά ως ένα προκαθορισμένο σύστημα κανόνων και μεθόδων.

Η αριστερά παραδοσιακά συσχετίζεται με αυτά τα προτάγματα που διαμορφώνουν την προοδευτικότητα, όπως είναι η ανιδιοτέλεια, η ισότητα και η ειρήνη. Ποιά είναι όμως η μορφή που παίρνουν στην σημερινή συγκυρία τα αιτήματα της προοδευτικότητας και κατά πόσο οι αναλύσεις και οι ενέργειες των αριστερών κινημάτων πηγάζουν και πλαισιώνονται από αυτά τα αιτήματα;

Μερικά ερωτήματα που πολύ πιθανόν μετά από την σχετική ανάλυση να θέσουν σε αμφισβήτηση την σχέση επί μέρους ή και του συνόλου των αριστερών κινημάτων με την προοδευτικότητα είναι τα παρακάτω:
- Πώς προσδιορίζεται για την προοδευτικότητα σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο η έννοια της ανάπτυξης και ποιά είναι η ανάπτυξη που επιδιώκουν τα αριστερά κινήματα;
- Ποιά σχέση μπορεί να έχει η προοδευτικότητα με την εξουσία και τί σηματοδοτεί μια αριστερή διακυβέρνηση;
- Ποιά είναι η σχέση της οικονομικής ανάπτυξης με τον ανταγωνισμό και την διαμόρφωση εξουσιών και πώς στέκονται τα αριστερά κινήματα απέναντι και στα δύο;
- Μπορεί η προοδευτικότητα να αιτιολογήσει ένα καθεστώς επιμέρους ισοτιμιών δηλαδή κάποιοι να είναι μεταξύ τους "περισσότερο ισότιμοι" από ότι με τους υπόλοιπους;
- Αν η συνεργασία και η δημοκρατία αποτελούν θεμελιώδεις επιδιώξεις της προοδευτικότητας ποιά είναι τα βήματα που κάνουν τα αριστερά κινήματα σε αυτή την κατεύθυνση;
- Είναι προοδευτικό το σύνθημα "Όχι στην παγκοσμιοποίηση";
- Είναι προοδευτικό το σύνθημα "Όχι στην αξιολόγηση";
- Ποιός ορίζει ποιοί αποτελούν την "κοινωνική πρωτοπορία" και ποιός εξουσιοδοτεί αυτή την "κοινωνική πρωτοπορία" με αρμοδιότητες;
- Η βία συγκαταλέγεται στις επιλογές της κοινωνικής πρωτοπορίας;
- Ποιά είναι η σχέση της προσφοράς με την διεκδίκηση.

Για αυτά τα ερωτήματα τα αριστερά κινήματα όταν απευθύνονται στην κοινωνία είναι αναγκασμένα να έχουν πειστικές απαντήσεις προκειμένου να πείθουν για την σύνδεσή τους με την προοδευτικότητα. Και αυτό τόσο στο θεωρητικό πεδίο όσο και στο πρακτικό, εξηγώντας και συνδέοντας το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον με το προσωπικό, το κοινοτικό, το εθνικό και το παγκόσμιο. Τα ερωτήματα, επιπλέον, αφορούν τόσο την επιλογή-προβολή των θεμάτων όσο και τις μεθόδους-αφετηρίες ανάλυσής τους.

Η ανάπτυξη
Η έννοια της ανάπτυξης σε οικονομικό επίπεδο ταυτίζεται με αυτές της ισχύος, της επέκτασης και του ανταγωνισμού. Μέχρι σήμερα κάθε κοινωνία που έχει παγιδευτεί στον φαύλο κύκλο ανάπτυξη-ανταγωνισμός, και είναι πλέον λίγο-πολύ ολόκληρη η ανθρωπότητα, εφόσον λειτουργεί σε ένα πεπερασμένο περιβάλλον, με μαθηματική ακρίβεια οδηγείται στην κατάρρευση.
Αφενός λοιπόν, μία προοπτική κατάρρευσης ασφαλώς απέχει πολύ από το να εμπεριέχεται στις στοχεύσεις της όποιας προοδευτικότητας. Αφετέρου, ακόμα και αν η προοπτική της κατάρρευσης φαντάζει μακρινή και εσχατολογική, η ίδια η τροφοδότηση του φαύλου κύκλου οικονομική ανάπτυξη-ανταγωνισμός αποτελεί μια οπισθοδρομική επιλογή αφού η αφετηρία για κάθε ανταγωνισμό είναι η επιδίωξη για κυριαρχία και δημιουργία ανισοτήτων.
Μέσα από αυτή την οπτική το περιεχόμενο που δίνει κάποιος στην έννοια της ανάπτυξης είναι σε άμεση σχέση και διαγράφει τις αντιλήψεις του για τις κοινωνικές σχέσεις μαζί με τις ηθικές και αισθητικές αρχές που τις διέπουν.

Η εξουσία
Αντίστοιχα με την έννοια της ανάπτυξης, έτσι και αυτή της εξουσίας προσωποποιείται σε αυτούς που "αναπτύχθηκαν" με επιτυχία προκειμένου να κυριαρχήσουν σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον το οποίο τους ανταμοίβει με προνόμια επιβολής στους άλλους. Αυτά τα προνόμια επιβολής καθορίζονται από την ισχύ που τους παρέχει το μέγεθος ανάπτυξής τους. Οι εξουσίες εμφανίζουν ως εγγενές χαρακτηριστικό την επιδίωξη διαιώνισης και ισχυροποίησής τους και για αυτό συνήθως η διακοπή τους γίνεται με βίαιο τρόπο από κάποιον ή κάποια ομάδα με περισσότερη ισχύ. Αυτή η εικόνα θυμίζει ολότελα τον ζωικό κόσμο και είναι μια πραγματικά θλιβερή εικόνα όταν πρόκειται για ανθρώπινα όντα με συνείδηση, τα οποία ωστόσο μέσα από τέτοιες συμπεριφορές απαρνούνται την ανθρωπινότητά τους, όπως πολύ χαρακτηριστικά περιγράφει ο Αντρέας Γεωργίου στο Τέλειο Κράτος. Εάν δεχτούμε ότι μπορεί να υπάρχει προοδευτική εξουσία τα ερωτήματα βρίσκονται στο πώς αποκτιέται και κατά πόσο και πώς επιδιώκει την αυτοσυντήρησή της.

Η συνεργασία
Η έννοια της συνεργασίας, με βάση το περιεχόμενο που δώσαμε προηγουμένως στις έννοιες της ανάπτυξης και της εξουσίας, περιορίζεται σε αυτήν του στρατηγικού σχεδιασμού που αποσκοπεί στην διεύρυνση της ισχύος. Έτσι η συνεργασία παρουσιάζεται ως ένα ευκαιριακό εργαλείο που αποβλέπει στην ισχυροποίηση της θέσης προκειμένου να επιτευχθεί η πολυπόθητη κυριαρχία και επιβολή.
Η συνεργατικότητα όμως, όχι μόνο δεν μπορεί να ορίζεται ως ευκαιριακό εργαλείο σε έναν κυριαρχικό κόσμο, αλλά ίσα-ίσα αποτελεί την κύρια έκφραση της ανθρωπινότητας πάνω στην οποία οικοδομήθηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός, η επικοινωνία, ο λόγος, οι ηθικές αξίες και οι νόμοι. Στέκεται δε στον αντίποδα της κυριαρχικότητας, ενώ ολόκληρη η ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού θα μπορούσε να έχει ως τίτλο "η διεύρυνση της ανθρωπινότητας και της συνεργατικότητας έναντι της ζωικότητας και της κυριαρχικότητας στον κόσμο των ανθρώπων".

O λόγος
H εξέλιξή μας ως ανθρώπινων όντων σχετίζεται με την εξελισσόμενη ικανότητά μας να πετυχαίνουμε την συνεργασία μέσα από την επικοινωνία και την ανάπτυξη του λόγου. Ο λόγος εμπεριέχει ως έννοια τόσο την ομιλία όσο και την λογική. Μπορούμε να πούμε πως ο ανθρώπινος κόσμος μας δημιουργήθηκε αλλά και τον αναγνωρίζουμε μέσα από το επίπεδο του λόγου που έχουμε κάθε φορά κατακτήσει σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο.
Η ανθρώπινη ικανότητα της ανάπτυξης του λόγου, ως ομιλία και λογική, είναι το καθοριστικό και αναγκαίο χαρακτηριστικό της ανθρώπινης φυσιολογίας για την εμφάνιση και ύπαρξη αυτού που ονομάζουμε γενικά προοδευτικότητα.

Η προσφορά
Η προσφορά, και η ανιδιοτέλεια την οποία εκφράζει, αποτελούν χαρακτηριστικά που οι άνθρωποι έχουν αναπτύξει με ιδιαίτερους τρόπους διαμορφώνοντας αντίστοιχα πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Αυτά τα χαρακτηριστικά όσο και εάν φαίνονται παραγκωνισμένα μέσα στον κυρίαρχο πολιτισμικό πλαίσιο όπου η αρπακτικότητα διδάσκεται ως αναγκαία κοινωνική συνθήκη, αναδύονται στην επιφάνεια με επιμονή κλονίζοντας διαρκώς τα θεμέλια του κυρίαρχου πολιτισμού.
Η ανάγκη ενός ανθρώπου να συνυπάρχει προσφέροντας, έχει τις αφετηρίες της σε καθαρά ζωικά χαρακτηριστικά τα οποία, με όρους επιβίωσης του είδους, εξελίχθηκαν ώστε να αποτελέσουν κάποια στιγμή θεμελιώδη αρχή του ανθρώπινου πολιτισμού.
Αυτή η ανάγκη, καθώς εξελίχθηκε ο ανθρώπινος λόγος και η ανθρώπινη συνείδηση, έχει υπερβεί τους όρους επιβίωσης του είδους αποτελώντας πλέον συνειδητή επιλογή κάθε ανθρώπου που στοχάζεται και αναζητά το δίκαιο και την αξιοπρέπεια.
Η προσφορά, οι μικρές και μεγάλες πράξεις ανιδιοτέλειας μέσα από τις πράξεις ανθρώπων που έγιναν γνωστοί ή χάθηκαν στην ανωνυμία, αποτελεί την κορυφαία στιγμή στην ζωή κάθε ανθρώπου και κάθε κοινότητας. Η προσφορά ασφαλώς βρίσκεται στον αντίποδα της διεκδίκησης, εκτός μονάχα εάν τα οφέλη από την διεκδίκηση αφορούν άλλους ανθρώπους ή το σύνολο των ανθρώπων.

20140803

Οι μεγαλόπρεποι και διακοσμημένοι όρθιοι πίθηκοι / Ανδρέας Γεωργίου



... Παρόλ' αυτά δυσκολευόμαστε να δεχτούμε ότι ο βασιλιάς Αγαμέμνονας, ή κάποιος άλλος ήρωας της Ιλιάδας, μπορεί να είναι όταν λειτουργεί σαν κυρίαρχος, ένας στολισμένος και οπλισμένος όρθιος πίθηκος ή ένα άλλο διακοσμημένο και "μεγαλόπρεπο" ζώο.
Αλλά, με βάση τα όσα έχουμε πει ως τώρα, αντιδρούμε στην ιδέα αυτή, όχι γιατί δεν είναι έτσι, αλλά γιατί, αν δεχτούμε ότι είναι έτσι, καταρρέει ένα ολόκληρο σύστημα αντιλήψεων που έχει οικοδομηθεί μέσα σε αιώνες συστημάτων κυριαρχίας. Και θ' αρχίσουμε να βλέπουμε με τον ίδιο τρόπο, σαν διακοσμημένους με διάφορα στολίδια και εξαρτήματα όρθιους πίθηκους - και πολλούς άλλους κυρίαρχους και σπουδαίους όλων των εποχών, που έχουμε μάθει να τους θεωρούμε κάτι ανώτερο, να τους θαυμάζουμε, να τους χειροκροτούμε,  να τους υμνούμε και ν'ακούμε παροτρύνσεις να τους  μοιάσουμε - αν δεν το έχουμε ήδη κάνει.
Και ιδιαίτερα στην εποχή μας όπου με την τεράστια διάδοση της τηλεόρασης παρελαύνουν καθημερινά μπροστά στα μάτια μας άπειρες τέτοιες φιγούρες και των δύο φύλων που προσπαθούν να μας καταπλήξουν.

Αλλά αυτό ακριβώς είναι μια από τις επιδιώξεις αυτού του βιβλίου: Να συμβάλει στην κατάρρευση αυτών των αντιλήψεων για ανωτερότητα που επί χιλιάδες χρόνια προσπαθούν να μας μπολιάσουν μ΄αυτές οι διάφοροι διακοσμημένοι ή μη, κυρίαρχοι και οι διάφοροι αξιωματούχοι των συστημάτων κυριαρχίας. ...

- Ανδρέας Γεωργίου, Το τέλειο κράτος: Η νύχτα των ερπετών, Εκδόσεις Γλάρος, 1987, σελίδα 171


The majestic and decorated standing chimpanzees / Andreas Georgiou

... However, we find it hard to accept that king Agamemnon, or any other hero of the Iliad, while behaving as a dominant can be a decorated and armed, standing chimpanzee, or any other decorated and "stately" animal.
Accordingly though to what we've mentioned up to now, we oppose this idea not because it is not true, but because, if we accept that it is true the whole system of perceptions built through centuries of domination systems shall collapse. And then, if this reality reveals to us, we will start to see as standing chimpanzees decorated with ornaments, many more of the dominants and important ones through centuries,  those of who we have been taught to acknowledge as superior, to admire them, applaud, praise, and to follow the urge to be like them, if we haven't already. Especially now that the electronic media present live to us countless figures of this kind, both men and women, trying the most to amaze as.

This is exactly one of the goals of this book: to contribute to the collapse of such perceptions of superiority, that for thousands of years we're been taught by all these, decorated or not, dominants and officials of the domination systems. ...

- Andreas Georgiou, The perfect State: The night of the reptiles, Glaros Publications, 1987, page 171

Οι βιολογικές-εγκεφαλικές παράμετροι

... Το βέβαιο πάντως είναι ότι καμία ουσιαστική πρόοδος στην κατανόηση της ερωτικής ζωής των ανθρώπων δεν θα επιτευχθεί όσο επιμένουμε να αγνοούμε [ή να παραβλέπουμε σκοπίμως!] τις βιολογικές-εγκεφαλικές παραμέτρους που, μαζί με το κοινωνικο-πολιτισμικό περιβάλλον, συνδιαμορφώνουν τις ποικίλες εκδηλώσεις της ερωτικής μας συμπεριφοράς. ...
- Σπύρος Μανουσέλης / Εφημερίδα Συντακτών / 19-20.7.2014

Παράφραση:
Το βέβαιο πάντως είναι ότι καμία ουσιαστική πρόοδος στην κατανόηση της ζωής των ανθρώπων δεν θα επιτευχθεί όσο επιμένουμε να αγνοούμε [ή να παραβλέπουμε σκοπίμως] τις βιολογικές-εγκεφαλικές παραμέτρους που, μαζί με το κοινωνικο-πολιτισμικό περιβάλλον, συνδιαμορφώνουν τις ποικίλες εκδηλώσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς.


Ακόμα από τον Σπύρο Μανουσέλη:
http://katoptro.gr/index.php/endhmo/45-h-
... όπως τονίζει [ο Edelman], «δεν μπορεί να υπάρξει καμία πλήρης επιστήμη, και ασφαλώς καμία επιστήμη των ανθρώπινων όντων, μέχρι να εξηγηθεί η συνείδηση με βιολογικούς όρους». ...