Φίλοι και
σύμμαχοι, χρωστούμε πολύ μεγάλη ευγνωμοσύνη στους θεούς, επειδή μας έδωσαν την
δυνατότητα να πετύχουμε αυτά για τα οποία πιστεύαμε ότι είμαστε άξιοι. Διότι
τώρα έχουμε πολλή και εύφορη γη και ανθρώπους που καλλιεργώντας την θα μας συντηρήσουν.
Έχουμε ακόμη και σπίτια και τα αναγκαία εφόδια μέσα σ’ αυτά. Και κανείς βέβαια
από σας κατέχοντας αυτά ας μην πιστέψει ότι έχει ξένα πράγματα. Διότι υπάρχει
παντοτινός νόμος ανάμεσα σ’ όλους τους ανθρώπους, δηλαδή, όταν κυριευτεί η πόλη
αυτών που πολεμούν, να ανήκουν σ’ εκείνους που την κυρίευσαν και η ζωή και τα
υλικά αγαθά όσων βρίσκονται μέσα σ’ αυτή την πόλη. Λοιπόν δεν θα έχετε με αδικία
ό,τι έχετε, αλλά από φιλανθρωπία δεν θα τους στερήσετε, αν τους αφήσετε να
έχουν κάτι. …
… Δεν πρέπει όμως
καθόλου να μεταδίδουμε γνώσεις πολεμικής τέχνης και μελέτης σ’ αυτούς που
θέλουμε να κάνουμε εργάτες και φορολογούμενους για μας, αλλά πρέπει να έχουμε
υπεροχή σ’ αυτές τις ασκήσεις ξέροντας ότι αυτά οι θεοί τα φανέρωσαν στους ανθρώπους
ως όργανα ελευθερίας και ευτυχίας. Και όπως ακριβώς έχουμε πάρει από εκείνους
τα όπλα τους, έτσι κι εμείς δεν πρέπει
ποτέ να μείνουμε χωρίς όπλα ξέροντας
καλά ότι όσοι κάθε φορά βρίσκονται πάρα πολύ κοντά στα όπλα, εκείνοι είναι που
τα έχουν δικά τους, όταν θέλουν να τα χρησιμοποιήσουν. …
“Friends and allies, we owe a lot to Gods, because they gave as the ability to achieve what we believed we were meant for. Because now we have a lot of fertile lands and people who by cultivating it will maintain it for us. Even more, we have houses and all we might need inside them. And, of course, none of you by obtaining these should believe that has obtained alien goods. Since there is an internal law among the people, meaning, when a city is lost for its defenders, their lives and possessions belong to the conquerors. Therefore, you will not possess by injustice what you possess, but instead by charity you will not deprive them from what you might let them keep. ...
... By no means though, we should transfer knowledge of martial arts and practices to the ones we intend to make our workers and subjects, but instead we should preserve the superiority in these practices, knowing that gods offered these as means of freedom and happiness. And just as we have taken the weapons from them, we, should never be left without weapons, knowing well that those who in every occasion are very close to the weapons, are those having them for their use when they need them. ...”
Xenophon, Cyrus Education, Book Zeta, Speaking to the Equals.