20150320
Κινήματα στην Λατινική Αμερική / του Κώστα Λάμπου
... «το θέμα της εξουσίας δεν λύνεται καταλαμβάνοντας το προεδρικό μέγαρο…, αλλά μετασχηματίζοντας τις κοινωνικές σχέσεις» ...
http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/i-latiniki-ameriki-sto-dromo-tis-koinonikis-apeleytherosis
http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/i-latiniki-ameriki-sto-dromo-tis-koinonikis-apeleytherosis
20150319
20150316
Τα σχολεία ασφυκτιούν! *
Μέσα στο άσχημο περιβάλλον που έχουμε διαμορφώσει καθορίζονται οι όροι της μετάλλαξής μας σε κάτι που δείχνει να είναι και αυτό εξίσου άσχημο. Ανισότητα, θυμός, αδιέξοδα σε μία διαρκή ανακύκλωση της ασχήμιας.
Ο στόχος των προοδευτικών ανθρώπων δεν μπορεί να περιλαμβάνει κάτι λιγότερο από το να καταργεί τις ανισότητες και να δημιουργεί κύκλους που μας απομακρύνουν από την ασχήμια.
Η αφετηρία της προοδευτικότητας βρίσκεται στην ηθική και την αισθητική. Η οικονομία περιγράφει την εκάστοτε ηθική και αισθητική.
Δεν υπάρχει όριο σε αυτά που μπορούμε να πετύχουμε σαν άνθρωποι. Είτε μιλάμε για πράξεις υπέρτατης ευγένειας και καλαισθησίας, είτε μιλάμε για πράξεις απόλυτης χυδαιότητας. Η συνείδησή μας είναι αυτή που μας καθοδηγεί προς την μία ή την άλλη επιλογή.
Μπορούμε να πούμε:
- Θα ξανανοίξουμε τα ποτάμια και θα έχουμε χιλιόμετρα περιπάτων και ποδηλατόδρομων.
- Τα αυτοκίνητα δεν θα είναι κάτω από το σπίτι αλλά θα κυκλοφορούμε με ασφάλεια στους δρόμους πεζοί, παιδιά, καροτσάκια και ανάπηροι.
- Τα σχολεία τριγύρω θα έχουν ελεύθερο χώρο, με δέντρα και πράσινο, βιβλιοθήκες και κολυμβητήρια.
Τα σχολεία ασφυκτιούν!
Ας σταθούμε στην τελευταία πρόταση. Δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από το πώς και τι διδάσκουμε τα παιδιά μας. Σαν άνθρωποι είμαστε σε μεγάλο βαθμό αυτό που μαθαίνουμε.
Η μεγαλύτερη έγνοια μας πρέπει να είναι: "ποιά εντύπωση δίνουμε στα παιδιά μας για τον κόσμο;", "τί διδάσκουμε στα παιδιά;"
Θα άξιζε να πούμε: "θα περικόψουμε από παντού για να επενδύσουμε ό,τι έχουμε και δεν έχουμε στα σχολεία."
Κανένα σχέδιο για αυτό τον σκοπό δεν θα έπρεπε να θεωρείται υπερβολικό ή άσκοπο. Και να ένα:
Να ελευθερωθούν τα οικοδομικά τετράγωνα των σχολείων της Αθήνας, ώστε να υπάρχει χώρος για πράσινο, βιβλιοθήκες και κολυμβητήρια.
Να μπαίνει το φως και η γνώση στα μυαλά των παιδιών.
Οι ιδιοκτησίες γύρω από τα σχολεία να μεταφερθούν στο Ελληνικό και να διαμορφωθεί εκεί ένα οικιστικό πρότυπο όχι προνομιούχων αλλά εργαζόμενων ανθρώπων.
Ας μην αμφιβάλουμε. Αν επιλέγουμε να ζούμε σαν κατσαρίδες, θα σκεφτόμαστε σαν κατσαρίδες και θα συμπεριφερόμαστε σαν κατσαρίδες. Αλλά για μας τους ανθρώπους, κάθε στιγμή, θα είναι αυτό που θα έχουμε επιλέξει.
Εικόνα 3: Δρόμος στα Πετράλωνα, http://realityshow-konstmp.blogspot.gr/2008/04/blog-post.html
* Με αφορμή την ανοιχτή πρόσκληση για διαβούλευση:
ΣΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ, ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ ΠΟΛΙΤΩΝ, ΕΝΕΡΓΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Ανοιχτή πρόσκληση - Διαβούλευση για :
'' ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ΄΄
· Που θα καθορίζει τους άξονες χωρικού - πολεοδομικού σχεδιασμού στην Αθήνα-Αττική,
· Θα προάγει την υπεράσπιση του δημόσιου χώρου και του φυσικού περιβάλλοντος,
· Θα αποτελεί οδικό χάρτη για την περιβαλλοντική ανασυγκρότηση, την πολιτιστική κληρονομιά και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της.
ΒΑΣΙΚΟΙ ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ :
- Μαρία Καραμανώφ Σύμβουλος Επικρατείας, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας.
- Ελένη Πορτάλιου Καθηγ.Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ, Μέλος του Κινήματος κατά της υφαρπαγής της Δημόσιας Περιουσίας.
- Πάνος Τότσικας Αρχιτέκτονας - Πολεοδόμος, Μέλος Επιτροπής Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού.
Παρεμβαίνουν κοινωνικοί και επιστημονικοί φορείς, κινήματα πολιτών, ενεργοί πολίτες της Αθήνας.
Κυριακή 15 Μαρτίου ώρα 11: 00 π.μ στην αίθουσα του ΤΕΕ ( Νίκης 4 - Αθήνα )
Ο στόχος των προοδευτικών ανθρώπων δεν μπορεί να περιλαμβάνει κάτι λιγότερο από το να καταργεί τις ανισότητες και να δημιουργεί κύκλους που μας απομακρύνουν από την ασχήμια.
Η αφετηρία της προοδευτικότητας βρίσκεται στην ηθική και την αισθητική. Η οικονομία περιγράφει την εκάστοτε ηθική και αισθητική.
Δεν υπάρχει όριο σε αυτά που μπορούμε να πετύχουμε σαν άνθρωποι. Είτε μιλάμε για πράξεις υπέρτατης ευγένειας και καλαισθησίας, είτε μιλάμε για πράξεις απόλυτης χυδαιότητας. Η συνείδησή μας είναι αυτή που μας καθοδηγεί προς την μία ή την άλλη επιλογή.
Μπορούμε να πούμε:
- Θα ξανανοίξουμε τα ποτάμια και θα έχουμε χιλιόμετρα περιπάτων και ποδηλατόδρομων.
- Τα αυτοκίνητα δεν θα είναι κάτω από το σπίτι αλλά θα κυκλοφορούμε με ασφάλεια στους δρόμους πεζοί, παιδιά, καροτσάκια και ανάπηροι.
- Τα σχολεία τριγύρω θα έχουν ελεύθερο χώρο, με δέντρα και πράσινο, βιβλιοθήκες και κολυμβητήρια.
Τα σχολεία ασφυκτιούν!
Ας σταθούμε στην τελευταία πρόταση. Δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό από το πώς και τι διδάσκουμε τα παιδιά μας. Σαν άνθρωποι είμαστε σε μεγάλο βαθμό αυτό που μαθαίνουμε.
Η μεγαλύτερη έγνοια μας πρέπει να είναι: "ποιά εντύπωση δίνουμε στα παιδιά μας για τον κόσμο;", "τί διδάσκουμε στα παιδιά;"
Θα άξιζε να πούμε: "θα περικόψουμε από παντού για να επενδύσουμε ό,τι έχουμε και δεν έχουμε στα σχολεία."
Κανένα σχέδιο για αυτό τον σκοπό δεν θα έπρεπε να θεωρείται υπερβολικό ή άσκοπο. Και να ένα:
Να ελευθερωθούν τα οικοδομικά τετράγωνα των σχολείων της Αθήνας, ώστε να υπάρχει χώρος για πράσινο, βιβλιοθήκες και κολυμβητήρια.
Να μπαίνει το φως και η γνώση στα μυαλά των παιδιών.
Οι ιδιοκτησίες γύρω από τα σχολεία να μεταφερθούν στο Ελληνικό και να διαμορφωθεί εκεί ένα οικιστικό πρότυπο όχι προνομιούχων αλλά εργαζόμενων ανθρώπων.
Ας μην αμφιβάλουμε. Αν επιλέγουμε να ζούμε σαν κατσαρίδες, θα σκεφτόμαστε σαν κατσαρίδες και θα συμπεριφερόμαστε σαν κατσαρίδες. Αλλά για μας τους ανθρώπους, κάθε στιγμή, θα είναι αυτό που θα έχουμε επιλέξει.
Εικόνα 1: Λεωφόρος Αλεξάνδρας, http://konst-mp-200709.blogspot.gr/
Εικόνα 2: Νηπιαγωγείο στα Πετράλωνα, http://alfa-vita.blogspot.gr/2010/09/blog-post_15.htmlΕικόνα 3: Δρόμος στα Πετράλωνα, http://realityshow-konstmp.blogspot.gr/2008/04/blog-post.html
* Με αφορμή την ανοιχτή πρόσκληση για διαβούλευση:
ΣΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ, ΚΙΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ ΠΟΛΙΤΩΝ, ΕΝΕΡΓΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
Ανοιχτή πρόσκληση - Διαβούλευση για :
'' ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ΄΄
· Που θα καθορίζει τους άξονες χωρικού - πολεοδομικού σχεδιασμού στην Αθήνα-Αττική,
· Θα προάγει την υπεράσπιση του δημόσιου χώρου και του φυσικού περιβάλλοντος,
· Θα αποτελεί οδικό χάρτη για την περιβαλλοντική ανασυγκρότηση, την πολιτιστική κληρονομιά και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της.
ΒΑΣΙΚΟΙ ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ :
- Μαρία Καραμανώφ Σύμβουλος Επικρατείας, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας.
- Ελένη Πορτάλιου Καθηγ.Αρχιτεκτονικής Σχολής ΕΜΠ, Μέλος του Κινήματος κατά της υφαρπαγής της Δημόσιας Περιουσίας.
- Πάνος Τότσικας Αρχιτέκτονας - Πολεοδόμος, Μέλος Επιτροπής Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού.
Παρεμβαίνουν κοινωνικοί και επιστημονικοί φορείς, κινήματα πολιτών, ενεργοί πολίτες της Αθήνας.
Κυριακή 15 Μαρτίου ώρα 11: 00 π.μ στην αίθουσα του ΤΕΕ ( Νίκης 4 - Αθήνα )
20150305
Όλα τα ζώα είναι ίσα, αλλά κάποια είναι πιο ίσα από τα άλλα
'All animals are equal, but some animals are more equal than others.'
Το πρώτο πράγμα που κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι και οι περισσότερες κοινωνικές ομάδες όταν αποκτούν κάποια μορφή δύναμης μέσα στην κοινωνία, είναι να ξεκινούν έναν διογκούμενο κύκλο συγκέντρωσης προνομίων και απόκτησης περισσότερης δύναμης.
Η αριστερά περιορίζει την κοινωνική της ανάλυση στο δίπολο καπιταλιστές-εργαζόμενοι παραγνωρίζοντας το γεγονός ότι και οι ίδιοι οι καπιταλιστές είναι άνθρωποι που δρούν επιβεβαιώνοντας ακριβώς αυτόν τον κύκλο συγκέντρωσης προνομίων-δύναμης. Παραγνωρίζεται δηλαδή από την αριστερά το γεγονός πως, αυτός ο κύκλος, μπορεί να παρουσιάζεται και σε πολλά άλλα δίπολα, παίρνοντας συχνά σύνθετες και όχι τόσο ορατές μορφές. Πιο απλά, και άλλες κοινωνικές ομάδες, όταν το επιτρέπουν οι συνθήκες, επιδιώκουν και καταφέρνουν την διόγκωση του δικού τους κύκλου προνομίων-δύναμης.
Η αριστερά, προκειμένου να αποτελεί δύναμη προόδου, είναι αναγκασμένη να θέτει σαν στόχο την διάρρηξη κάθε τέτοιου κύκλου, όπου και αν εμφανίζεται μέσα στην κοινωνία, και όχι μόνο όσο αφορά στην διπολική σχέση καπιταλιστές-εργαζόμενοι.
Οι καπιταλιστές δεν είναι δαιμονικά τέρατα, παρά κοινοί άνθρωποι οι οποίοι μέσα στα όρια των κοινότοπων επιθυμιών τους [2] κάνουν, λίγο-πολύ, ό,τι τους επιτρέπει το υπάρχον πολιτισμικό και κοινωνικό πλαίσιο. Ασφαλώς το πρόβλημα μεγεθύνεται, καθώς, λόγω της δύναμής που κατέχουν, μπορούν να επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό υπέρ των συμφερόντων τους την διαμόρφωση αυτού του πλαισίου. Και αυτή όμως η ικανότητά τους δεν έχει ως αφετηρία κάποια δαιμονικότητα των καπιταλιστών, παρά μόνο την μεγάλη δύναμη που κατέχουν, ενώ την ίδια ικανότητα μπορεί να αποκτήσει κάθε κοινωνική ομάδα που θα συγκεντρώσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ανάλογη ή παρόμοια δύναμη.
Σε κάθε περίπτωση, η επιδίωξη της ανατροπής ή έστω η ρητορεία περί ανατροπής, του δίπολου καπιταλιστές-εργαζόμενοι, προς χάρη της ανάδειξης νέων δίπολων ανισότητας, δεν μπορεί να έχει ιδιαίτερη σχέση με τις επιδιώξεις της προοδευτικότητας.
Η διάρρηξη των εγκατεστημένων κύκλων προνομίων-δύναμης δεν είναι μια απλή υπόθεση, καθώς τα θεμέλια αυτών των κύκλων βρίσκονται γερά εδραιωμένα σε όλα τα επίπεδα του πολιτισμού μας, ξεκινώντας από τις ηθικές και αισθητικές αξίες, και καταλήγοντας στην οικονομία και την κοινωνική οργάνωση. Οι συζητήσεις για το αν είναι η οικονομία που διαμορφώνει την ηθική και τις πολιτισμικές αξίες των ανθρώπων και των κοινωνιών, ή το αντίστροφο, μπορεί να διαρκέσουν για πάντα, ωστόσο υπάρχουν μερικά καίρια ερωτήματα που η προοδευτικότητα είναι αναγκασμένη να θέτει αδιάκοπα και να προτείνει απαντήσεις.
Μερικά μόνο παραδείγματα τέτοιων ερωτημάτων:
- Είναι για την κοινωνία ο φούρναρης ή ο χτίστης λιγότερο σημαντικός από τον γιατρό ή τον δικαστή;
- Ποιό είναι το περιεχόμενο της ανταμοιβής, δηλαδή με πιο κριτήριο μπορεί να μεταφράζεται η σημαντικότητα της εργασίας του καθενός σε κάποιου είδους ανταμοιβή;
- Το χρήμα είναι η μόνη ανταμοιβή που μπορούμε να αποδεχτούμε και επομένως είμαστε αναγκασμένοι να μεταφράζουμε κάθε ανθρώπινη δράση σε χρηματικό μέγεθος;
- Η αναλογία της μεγαλύτερης ανταμοιβής με την μικρότερη μπορεί να είναι ανεξέλεγκτη και να καθορίζεται αποκλειστικά από την ικανότητα του καθενός ή της κάθε ομάδας να την διεκδικεί και εξασφαλίζει, επιβάλλοντας ή εκβιάζοντας προς όφελός του;
- Πώς τεκμηριώνεται στο επίπεδο της ηθικής η συνύπαρξη μηνιαίας αμοιβής 400 ευρώ με αυτήν 4.000 ευρώ ή 40.000 ευρώ;
- Γιατί δεν θεωρούμε αποτρόπαιη την φτώχεια και την εξαθλίωση, την αμορφωσιά και τον αποκλεισμό, την ανισότητα και τις διακρίσεις, όπως ακριβώς εμφανιζόμαστε να θεωρούμε αποτρόπαιη, για παράδειγμα, την παιδεραστία ή τον βιασμό;
- Ποιό είναι το περιεχόμενο της ιδιοκτησίας; Υπάρχει μόνο ενός είδους ιδιοκτησία; Υπάρχει ιδιοκτησία που είναι πιο ιερή από τις ανθρώπινες υπάρξεις ή που μπορεί να στρέφεται εναντίον τους;
- Πώς μπορεί να ασκείται ο κοινωνικός έλεγχος και πού θα πρέπει να στοχεύει; Ποιοί πρέπει να ασκούν κοινωνικό έλεγχο και ποιοί πρέπει να τον υφίστανται;
Όσο η κοινωνία απέχει από τέτοιου είδους προβληματισμούς και διάλογο, όσο ως κυρίαρχη επιδίωξη εμφανίζεται το δίπτυχο της πρότερης οικονομικής ευμάρειας - ηθικής εξαχρείωσης, όσο κάποιοι με τον στεγνό ακατανόητο συνθηματικό λόγο τους αυτοπροβάλλονται ως οι αποκλειστικοί κάτοχοι της γνώσης που θα φέρει ένα δίκαιο μέλλον, όσο το κοινόχρηστο δεν αποκτά περισσότερη πρακτική και ηθική αξία από το ιδιόκτητο, αναπόφευκτα κάποιοι θα επιδεικνύουν την αλαζονεία και την αναλγησία τους ως περισσότερο "ίσοι" από τους άλλους, ακόμα και στο όνομα των άλλων.
-George Orwell, Animal Farm, 1945 [1]
Το πρώτο πράγμα που κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι και οι περισσότερες κοινωνικές ομάδες όταν αποκτούν κάποια μορφή δύναμης μέσα στην κοινωνία, είναι να ξεκινούν έναν διογκούμενο κύκλο συγκέντρωσης προνομίων και απόκτησης περισσότερης δύναμης.
Η αριστερά περιορίζει την κοινωνική της ανάλυση στο δίπολο καπιταλιστές-εργαζόμενοι παραγνωρίζοντας το γεγονός ότι και οι ίδιοι οι καπιταλιστές είναι άνθρωποι που δρούν επιβεβαιώνοντας ακριβώς αυτόν τον κύκλο συγκέντρωσης προνομίων-δύναμης. Παραγνωρίζεται δηλαδή από την αριστερά το γεγονός πως, αυτός ο κύκλος, μπορεί να παρουσιάζεται και σε πολλά άλλα δίπολα, παίρνοντας συχνά σύνθετες και όχι τόσο ορατές μορφές. Πιο απλά, και άλλες κοινωνικές ομάδες, όταν το επιτρέπουν οι συνθήκες, επιδιώκουν και καταφέρνουν την διόγκωση του δικού τους κύκλου προνομίων-δύναμης.
Η αριστερά, προκειμένου να αποτελεί δύναμη προόδου, είναι αναγκασμένη να θέτει σαν στόχο την διάρρηξη κάθε τέτοιου κύκλου, όπου και αν εμφανίζεται μέσα στην κοινωνία, και όχι μόνο όσο αφορά στην διπολική σχέση καπιταλιστές-εργαζόμενοι.
Οι καπιταλιστές δεν είναι δαιμονικά τέρατα, παρά κοινοί άνθρωποι οι οποίοι μέσα στα όρια των κοινότοπων επιθυμιών τους [2] κάνουν, λίγο-πολύ, ό,τι τους επιτρέπει το υπάρχον πολιτισμικό και κοινωνικό πλαίσιο. Ασφαλώς το πρόβλημα μεγεθύνεται, καθώς, λόγω της δύναμής που κατέχουν, μπορούν να επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό υπέρ των συμφερόντων τους την διαμόρφωση αυτού του πλαισίου. Και αυτή όμως η ικανότητά τους δεν έχει ως αφετηρία κάποια δαιμονικότητα των καπιταλιστών, παρά μόνο την μεγάλη δύναμη που κατέχουν, ενώ την ίδια ικανότητα μπορεί να αποκτήσει κάθε κοινωνική ομάδα που θα συγκεντρώσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ανάλογη ή παρόμοια δύναμη.
Σε κάθε περίπτωση, η επιδίωξη της ανατροπής ή έστω η ρητορεία περί ανατροπής, του δίπολου καπιταλιστές-εργαζόμενοι, προς χάρη της ανάδειξης νέων δίπολων ανισότητας, δεν μπορεί να έχει ιδιαίτερη σχέση με τις επιδιώξεις της προοδευτικότητας.
Η διάρρηξη των εγκατεστημένων κύκλων προνομίων-δύναμης δεν είναι μια απλή υπόθεση, καθώς τα θεμέλια αυτών των κύκλων βρίσκονται γερά εδραιωμένα σε όλα τα επίπεδα του πολιτισμού μας, ξεκινώντας από τις ηθικές και αισθητικές αξίες, και καταλήγοντας στην οικονομία και την κοινωνική οργάνωση. Οι συζητήσεις για το αν είναι η οικονομία που διαμορφώνει την ηθική και τις πολιτισμικές αξίες των ανθρώπων και των κοινωνιών, ή το αντίστροφο, μπορεί να διαρκέσουν για πάντα, ωστόσο υπάρχουν μερικά καίρια ερωτήματα που η προοδευτικότητα είναι αναγκασμένη να θέτει αδιάκοπα και να προτείνει απαντήσεις.
Μερικά μόνο παραδείγματα τέτοιων ερωτημάτων:
- Είναι για την κοινωνία ο φούρναρης ή ο χτίστης λιγότερο σημαντικός από τον γιατρό ή τον δικαστή;
- Ποιό είναι το περιεχόμενο της ανταμοιβής, δηλαδή με πιο κριτήριο μπορεί να μεταφράζεται η σημαντικότητα της εργασίας του καθενός σε κάποιου είδους ανταμοιβή;
- Το χρήμα είναι η μόνη ανταμοιβή που μπορούμε να αποδεχτούμε και επομένως είμαστε αναγκασμένοι να μεταφράζουμε κάθε ανθρώπινη δράση σε χρηματικό μέγεθος;
- Η αναλογία της μεγαλύτερης ανταμοιβής με την μικρότερη μπορεί να είναι ανεξέλεγκτη και να καθορίζεται αποκλειστικά από την ικανότητα του καθενός ή της κάθε ομάδας να την διεκδικεί και εξασφαλίζει, επιβάλλοντας ή εκβιάζοντας προς όφελός του;
- Πώς τεκμηριώνεται στο επίπεδο της ηθικής η συνύπαρξη μηνιαίας αμοιβής 400 ευρώ με αυτήν 4.000 ευρώ ή 40.000 ευρώ;
- Γιατί δεν θεωρούμε αποτρόπαιη την φτώχεια και την εξαθλίωση, την αμορφωσιά και τον αποκλεισμό, την ανισότητα και τις διακρίσεις, όπως ακριβώς εμφανιζόμαστε να θεωρούμε αποτρόπαιη, για παράδειγμα, την παιδεραστία ή τον βιασμό;
- Ποιό είναι το περιεχόμενο της ιδιοκτησίας; Υπάρχει μόνο ενός είδους ιδιοκτησία; Υπάρχει ιδιοκτησία που είναι πιο ιερή από τις ανθρώπινες υπάρξεις ή που μπορεί να στρέφεται εναντίον τους;
- Πώς μπορεί να ασκείται ο κοινωνικός έλεγχος και πού θα πρέπει να στοχεύει; Ποιοί πρέπει να ασκούν κοινωνικό έλεγχο και ποιοί πρέπει να τον υφίστανται;
Όσο η κοινωνία απέχει από τέτοιου είδους προβληματισμούς και διάλογο, όσο ως κυρίαρχη επιδίωξη εμφανίζεται το δίπτυχο της πρότερης οικονομικής ευμάρειας - ηθικής εξαχρείωσης, όσο κάποιοι με τον στεγνό ακατανόητο συνθηματικό λόγο τους αυτοπροβάλλονται ως οι αποκλειστικοί κάτοχοι της γνώσης που θα φέρει ένα δίκαιο μέλλον, όσο το κοινόχρηστο δεν αποκτά περισσότερη πρακτική και ηθική αξία από το ιδιόκτητο, αναπόφευκτα κάποιοι θα επιδεικνύουν την αλαζονεία και την αναλγησία τους ως περισσότερο "ίσοι" από τους άλλους, ακόμα και στο όνομα των άλλων.
[2] Ως "κοινότοπη επιθυμία" δεν προσδιορίζεται εδώ η επιθυμία για την απόκτηση ενός αεροπλάνου ή ενός ποδηλάτου, ενός παλατιού ή ενός καλυβιού, αλλά η επιθυμία ενός ανθρώπου να διαμορφώσει και να προβάλλει την ιδιαιτερότητά του, να ξεχωρίσει, να κατακτήσει και να δηλώσει την θέση του ανάμεσα στους άλλους ανθρώπους.